Alle inhoud en aantekeningen van Blok 3: Hormoonstelsel, voortplanting, weefsel, uitslag & eczeem, ter voorbereiding op de voortgangstoets. Inclusief aantekeningen van de lab-lessen.
Hormonen & lab bloed 2
Diabetes 11
Huid 20
Zwangerschap en seksuele voorlichting 33
Vrouwenkwalen 44
Mannenkwalen 52
Kanker 56
Administratie in de huisartsenpraktijk 64
Bijlage: hormonen 72
1
,BLOK 3
DOKTERSASSISTENTE
15-09-2022 / LES 1
HORMONEN & LAB BLOED
Onderwerpen:
• Hormonen
• Soorten hormonen
• Hormoonklieren
- De hypofyse (voorkwab en achterkwab)
- De schildklier (thyreoid)
- De bijschildklieren
- De bijnieren
- De pancreas (alvleesklier)
Hormoon: wat is het?
• In het lichaam gevormde chemische stof die via bloed naar een doelwit (orgaan/weefsel) gaat
waar het een regulerende werking heeft.
• Hormonen zijn dus boodschappers, die aan een receptor kleeft (soort van puzzel op het
membraan van een cel of in het cytoplasma, waardoor de cel de boodschap gaat kopiëren).
• Endocriene klieren: Klier met een inwendige afscheiding.
• Exocriene klieren: Hebben een uitwendige afscheiding.
• Pancreas/alvleesklier is zowel endocrien als exocrien → het zorgt voor het glucosegehalte in het
bloed (endocrien), en het maakt enzymen aan voor de vertering van voedsel (exocrien).
• Hormoonklieren kunnen een hyperfunctie (stimulerend/verhogend) of een hypofunctie (remmend
of verlagend) hebben.
Soorten hormonen:
• Peptide hormonen: Hormonen op basis van eiwitten met waterachtige eigenschappen, zijn voor rode
bloedcellen, spiermassa en groeihormoon. Kunnen niet door membranen heen, zoeken dus de
receptoren op het membraan.
• Steroïde hormonen: Hormonen met vetachtige eigenschappen, in vet oplosbaar (dus hydrofoob),
wordt gemaakt uit cholesterol. → Testosteron, cortisol, aldosteron en oestrogeen.
• De eigenschap van de hormoon heeft invloed op de plaats van de doelcel (waar het
hormoon naar toe gaat, de puzzelstuk).
6 belangrijke hormoonklieren:
• De hypofyse (voorkwab en achterkwab)
• De schildklier (glandula thyreoidea / thyreoid)
• De bijschildklieren (glandulae parathyreoideae / parathyroïd)
• De bijnieren (glandulae adrenales / adrenes)
• De mannelijke en vrouwelijke geslachtsklieren
• De alvleesklier (pancreas) met de eilandjes van Langerhans
2
,Hypofyse:
• Bestaat uit twee delen (voorkwab en achterkwab)
• Ligt onder de hersenen in het Turkse zadel, een uitholling van het wiggebeen
• Het is niet groter dan een erwt, ca. 0,5 gram
• Voorkwab produceert hormonen (TSH, FSH/LH, STH en ACTH)
• Achterkwab produceert niets, slaat alleen hormonen op (oxytocine en ADH)
Hypofyse voorkwab functie:
3
, De hypothalamus:
• Een onderdeel van de hersenen
• Controleert het autonome zenuwstelsel en het endocriene systeem
• Speelt een cruciale rol bij de temperatuurregeling
• Verbinding van de hypofyse met de hersenstam
• Hypofyse achterkwab is een opslagplaats van 2 hormonen geproduceerd door de hypothalamus:
- ADH
- Oxytocine
Hypofyse achterkwab functie geproduceerd door de hypothalamus:
Schildklier (thyroid):
• De schildklier heeft een belangrijke functie bij de verbranding in rust, dit noemen we
grondstofwisseling of basaalmetabolisme.
• Ligt tegen het strottenhoofd.
• Bestaat uit 2 lobben, deze zijn met elkaar verbonden.
• Heeft voor normale ontwikkeling en productie van hormonen het element jodium nodig.
Bijschildklier (parathyroïd):
• Dit zijn kleine kliertjes ter grootte van een erwt en bevinden zich aan weerszijde van
de schildklier, aan de boven en onderkant (in totaal dus 4 klieren).
• Ze hebben niets met de schildklier te maken.
• Wanneer de schildklier verwijderd wordt, gaan de bijschildklieren ook weg, want deze zitten er
bovenop. Dit heeft invloed op op de calciumbalans.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nxthasja. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R126,25. You're not tied to anything after your purchase.
