Summary
Nederlands Literatuur samenvatting
- Course
- Level
Nederlands Literatuur samenvatting gebaseerd op aantekeningen uit de les en powerpointpresentaties.
[Show more]
Seller
Follow
Evavdtoorn
Reviews received
Content preview
Nederlands literatuurVanaf 1900
Historie
Nationalisme = vaderlandsliefde tot en met totalitaire staat.
Imperialisme = machtsuitbreiding door veroveren of bezetten landen
28 juni 1914 Frans Ferdinand vermoord start WOI (1914-1918)
WOI wordt ook wel de loopgravenoorlog genoemd.
Interbellum = letterlijk ‘’tussen de oorlog’’. Interbellum tussen WOI en WOII was een periode van
economische crisis met veel werkeloosheid etc.
Hitler (Du), Lenin en Stalin (SU), Mussolini (It) totalitaire staten (dictatuur, waarbij de dictators de
orde en tucht hebben gebracht).
Frans Ferdinand komt uit Oostenrijk-Hongarije. Een minderjarige jongen en een club die uit was op
het grijpen van de macht in Servië genaamd de Zwarte Hand die hebben ervoor gezorgd dat Frans
Ferdinand wordt neergeschoten. Dit is de directe aanleiding om de oorlog te verklaren tegen Servië.
Oostenrijk-Hongarije had een verdrag met Duitsland, Italië en Ottomaanse rijk. Serve had een verdrag
met Rusland, Rusland weer met Frankrijk en Groot-Brittannië. Hierdoor start WOI. België staat weer in
link met Frankrijk. Er komt een stroom aan vluchtelingen naar Nederland. Het is een oorlog met veel
nieuwe technieken als mijnen, tanks, machinegeweren en onderzeeërs.
1917: kiesrecht;
1919 vrouwenkiesrecht
Jaren 30: Grote crisis
Spotprent van het nationalisme en imperialisme
in 1914. Je ziet Hitler (Du), Lenin en Stalin (SU),
Mussolini (It). Je ziet het verweer van
Joegoslavië en Oostenrijk-Hongarije. Nederland
is neutraal.
WOII (1939-1945) start door het bombardement op Rotterdam in 1940, dit is de oorlogsverklaring van
Duitsland aan Nederland. Duitsland bezet Nederland met werkkampen en vernietigingskampen, vooral
Joden.
Cultuur
Kunstenaars willen een heel nieuwe weg inslaan en de kunst radicaal veranderen: kunst is niet meer
noodzakelijk een afbeelding van de realiteit, maar staat op zichzelf of vormt zelfs een eigen realiteit.
abstracte kunst. De inhoud en vorm veranderen. Het doel van kunst is het shockeren. De film- en
fotografie industrie komt op.
Vanaf 1900 komen de moderne kunststromingen op. Ze bestaan naast elkaar, waardoor er op
kunstgebied veel gebeurt. Uiteindelijk heeft het ook z’n weerslag op de literaire stromingen als
kunststroom. Kunstenaars maken iets dat afwijkt van het bestaande:
Stromingen beïnvloeden elkaar.
Nieuwe mens in zijn wereld
Nieuwe vormen: montage, collages, shockeffect.
, Modernisme = Piet Mondriaan is een kunstenaar uit het modernisme. Steeds meer abstractere kunst:
Voorstudie De Grijze Boom (1911) De Grijze Boom (1912) Bloeiende appelboom (1913)
Expressionisme = uiten van gevoelens, ervaringen, er zijn geen regels en vervormingen van de
werkelijkheid.
Dadaïsme = antikunst, antiburgerlijk anti is ontstaan tijdens WOI in Zwitserland. Collages en
mengvormen van kunst. Dadaïsten maken kunst om te laten zien dat kunst maken niets voorstelt.
Readymades = normaal voorwerp tot kunst verheffen door in een museum te zetten.
Surrealisme = er komt een grote interesse in dromen, onbewuste en associaties. Het surrealisme
slaat een nieuwe weg dadaïsme: hyperrealistisch, fantasie, geen logica/grammatica in literatuur. In NL
beperkte invloed.
Literatuur
Nederlandse literatuur periode tussen 1900-1940
Traditie en vernieuwing staan naast elkaar. Vernieuwing neemt steeds meer de overheid.
Genres in de literatuur: toneel, drama, poëzie (alle gedichten) en proza (alle verhalen).
Interbellum (1900-1940): opkomst middengroep, vrouwen als lezers.
Steeds commerciëlere uitgeverijen. Eerste bestsellers (geschreven door publieksschrijvers). Een
bestseller als er meer dan tienduizend boeken werden gedrukt en verkocht. Publiekschrijvers zijn uit
op bestsellers. Gezien als massaliteratuur, ouderwets en geen romankunst. Zij krijgen tegenstanders:
eliteschrijvers die willen vernieuwen. Eliteschrijvers Menno ter Braak en E. Du Perron waren tegen
de massaliteratuur.
Neoromantiek komt voor ‘’vingt du siècle’’ (uit de vorige eeuw). Zij willen romantische gevoelsleven,
traditie voortzetten. Dus de onvrede met de werkelijkheid en daardoor het romantische gevoelsleven
idealiseren. Het verlangen is er weer naar (onbereikbare) liefde en geluk (vgl. Fadomuziek).
Auteurs: J.J. Slauerhoff (gedichten) en Arthur van Schendel (verhalen en boeken).
Een voorbeeld hiervan is ‘’Vrouw aan het venster’’ van Slauerhof:
De vrouw kan uitkijken over de wereld, maar kan er niet aan deelnemen. Ze verlangt er naar om
iemand te knuffelen, maar er is niemand. Het romantische gevoel komt hier naar boven.
De werkelijkheid is onbevredigend. De hoofdpersonen worden gedreven door een bijna niet te
vervullen verlangen.
Bekendste werk Arthur van Schendel: ‘’vergat schip Johanna Maria’’ (1930). Moderne
stroomvaartschip, het varen met grote stroomschippen, verdrinkt en gaat over een onvervuld
verlangen van dit schip.
Modernisme gaat vaak over de werking van de geest en die zo dichtmogelijk benaderen. Het motto is
‘’de onzekere mens in een onzekere tijd.’’ Denk aan de economische crisis in de jaren 30.
Simon Vestdijk gebruikt heel modernistisch stream of consciousness = stroming van associatieve
(als je onbewust de ene gedachte met de andere verbindt) gedachten:
Meester Vissers Hellevaart – Simon Vestdijk
Een aaneenschakeling van gedachten, een uiting van literatuur waarbij modernisme is
duidelijk zichtbaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Evavdtoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R58,47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now