Rationele benadering
Het accent ligt op het bereiken van de doeleinden op
grond van kennis en informatie. Meer kennis beter
beleid.
- Beleid en beleidsprocessen in teken van
realisatie van doelstellingen.
- Homo economicus als wereld- en mensbeeld;
doelstellingen in hiërarchische relaties.
Onderscheid subdoelstellingen en
doelstellingen.
Keuzes gericht op doelmaximalisatie.
rationaliteit
- Doelrationaliteit a.d.h.v. structurering van handelingen voor de
doelstelling.
Ontrafelen van beleidsprogramma in taken en handelingen
vertalings- en uitwerkingsproces. & aandacht voor de keuze van
beleidsinstrumenten. Deze beleidsinstrumenten zijn bv wet- en
regelgeving, subsidies, planning & voorlichting. Manipuleerbare
variabelen die vrijelijk gekozen kunnen worden.
1
, - Succes wordt gemeten a.d.h.v. effectiviteit, efficiëntie (weinig kosten
en baten) & samenhang (geen tegenstrijdige
doelstellingen/instrumenten)
- Wetenschappelijk getoetste kennis is van grote waarde. Afwezigheid
van info leidt tot ineffectief, inefficiënt en onsamenhangend
beleid/resultaten.
- Het verloop van dit beleidsproces is lineair a.d.h.v. fasen
- Duidelijke scheiding van politiek en bureaucratie. Politiek formuleert
het beleidsproces en de bureaucratie levert kennis a.d.h.v. analyses.
Politieke benadering
Het accent ligt op de machtsstrijd tussen allerlei belanghebbende partijen.
Steun & draagvlak zijn essentieel voor het succes.
o Centraal: afwegingen tussen waarden en concrete belangen van
partijen zijn niet rationeel permanente strijd.
Belangtegenstellingen zijn kenmerkend en geven een politieke kleur.
Macht en strijd staat vaak centraal.
Macht; vermogen van actoren om een bepaald gewenst gedrag te
realiseren altijd relationeel. De ene factor legt wil op waardoor de
andere het doet. Speelt zich met name af tussen werkgevers,
werknemers en de overheid.
o Mensbeeld: mensen/organisaties laten zich leiden door hun eigen
belangen.
Beleidsnetwerk: sociaal systeem waarin wederzijds afhankelijke
actoren bepaalde interactie- en communicatiepatronen ontwikkelen
gericht op beleidsproblemen/beleidsprogramma’s.
o Beleidsinstrumenten zijn niet neutraal, maar machtsbronnen die
specifieke belangen kunnen realiseren inzet wordt een
handelingsstrategie. (denk aan subsidies)
o Resource politics: kennis, informatie en ICT zijn machtsbronnen om
concurrerende probleempercepties en oplossingen te ondersteunen,
maar dragen ook bij aan beter begrip van posities van partijen.
o Verloop van het beleidsproces is niet lineair. Een onoverzichtelijk
proces van duwen en trekken. Kleine stapjes voorwaarts
(incrementalisme). Complexe politieke problemen met vele politieke
waarden en belangen.
o De rol van de politiek is gericht op het vertalen van een
maatschappelijk probleem in een politiek probleem en daarvoor een
doelstelling vaststellen en een beleidsprogramma opstellen. Beleid &
politiek zijn onlosmakelijk verweven.
Culturele benadering
Beleid = zingevingsproces. Succesvol beleid heeft voor alle betrokken
partijen gedeelde betekenis.
o Er zijn altijd bepaalde betekenissen in beleid. Bepaald beleid laat
zien wat de overheid als belangrijk probleem ziet.
o Taal is een belangrijke component
o D.m.v. framing wordt een bepaald perspectief van interpretatie
neergezet in een beleid.
2
, o Een open en machtsvrije communicatie is belangrijk
o Beleid wordt gemeten a.d.h.v. of alle partijen een
gemeenschappelijk beeld hebben gevormd over het probleem en de
aanpakken & of de interactie goed verliep.
o Beleidsprocessen lopen via discourscoalities: groep actoren die een
gezamenlijke interpretatie ontwikkelt, structureert en in onderhoudt
in elke fase.
o Verloop van beleidsprocessen is een voortdurend proces van
interpretaties van de werkelijkheid.
o De rol van politiek in het scheppen van nieuwe politieke en publieke
ruimten voor debat.
Institutionele benadering
Succesvol beleid sluit aan bij gegroeide praktijken of weet ze te
doorbreken. De interacties zijn begrenst in deze benadering.
o Beleid ingebed in historisch gegroeide normen, regels, praktijken &
instituties pad-afhankelijk.
o Instituties spelen een centrale rol; wereld met formele en informele
regels.
o Autonomie van mensen en organisaties is beperkt
o De keuze van instrumentatie wordt vooral bepaald door
instrumenten die al ter beschikking staan, of deze toereikend
genoeg zijn. De beleidsstijl stuurt ook sterk.
o Aandacht naar de manier waarop informatie wordt gepresenteerd
vanuit verschillende perspectieven.
o Beoordeling naar logic of consequence: effectieviteit van beleid (ook
in rationale benadering) & logic of appropriateness: passendheid van
beleid d.m.v. draagvlak voor het beleid.
o Isomorfisme: een organistie past zich aan naar regels en normen
van de omgeving adoptie van beleidspfrogramma’s.
o De politiek maakt mogelijk de waarden tegen elkaar af te wegen
voor de samenleving als geheel.
De culturele en institutionele benadering kunnen de rationele en politieke
dimensie opnemen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fem33. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R130,80. You're not tied to anything after your purchase.
