Deze samenvatting bevat alle belangrijke begrippen en onderwerpen van BuiteNLand h.3 van vwo 6 over het middellandse zeegebied. Het gaat over platentektoniek, het klimaat, het weer en de landbouw. De samenvatting h.5 herhaling aarde is een goede toevoeging voor de stof in deze samenvatting!
Aardrijkskunde
h.3 Aarde
§3.1 Platentektoniek rond de Middellandse Zee
Middellandse Zee ligt op een convergente plaatgrens: Euraziatische en Afrikaans plaat. De
Afrikaanse plaat beweegt niet recht -> scharnierend effect vanaf Gibraltar. De Euraziatische
plaat beweegt een beetje van Afrika af -> rekkrachten westelijk deel -> verzakkingen en
ontstaan microplaat -> Apulische plaat. Convergente/divergentie zorgen voor mini oceanen.
Alpiene plooiingsgebieden: jonge gebergte bestaande uit sedimentgesteente (zand, klei,
kalk). Bijvoorbeeld: Pyreneeën en de Alpen.
- Zwarte zee: mini oceaan door rek -> magma omhoog en nieuwe oceanische korst.
- De Egeïsche Zee: door rek steken de toppen van oude bergen uit -> eilandjes.
- Turkije: losgescheurd Euraziatische plaat door tempo Arabische plaat.
Iberische plaat (SP en PG) op scharnierpunt Afrika en Europa -> ronddraaien. Langs de
randen van microplaten is plooiingsgebergte zoals Apennijnen (IT) en Idem (TU).
Subductie -> vulkanen Griekenland en Italië. Etna bijzonder = convergente plaatgrens maar
rustig vulkanisme -> rek Tyrreense Zee zorgt voor actief maar effusief. (Normaal explosief).
§3.2 Een onrustig gebied
Grootste kans op aardbevingen in Turkije door de microplaten die constant spanning
hebben. De aardbevingen worden hier door transforme bewegingen veroorzaakt van
Anatolische plaat langs Euraziatische plaat. In Italië en Griekenland aardbevingen door
subductie -> ondiep hypocentrum -> gevaarlijke aardbevingen.
Vulkanen door subductie met stroperig magma -> vooral explosieve stratovulkanen. Vormen
caldera’s na explosie. Etna wijkt af want door de rekking komt het magma van dieper ->
minder stroperig en meer effusief. Stratovulkaan op een schildvulkaan. Steeds meer
explosief. Hazard Management kunnen gevolgen van natuurramp verkleinen.
§3.3 Klimaat en vegetatie rond de Middellandse Zee
Cs klimaat: zonnig en droog in zomer en winter vochtig. Neerslag heeft een hoge intensiteit
en een grote variabiliteit. Verschil in neerslag door: ligging ten opzichte van bergketens, loef-
of lijzijde berg. Mediterrane vegetatie: plantensoorten hele jaar groen, bladeren klein en
naaldvormig/leerachtig. En soorten die tegen brand kunnen. Geen bos meer -> macchia.
Zuiden: cactussen/palmen. Spanje: zomergroene loofbossen. Steppeachtige begroeiing.
Geofactoren: bodems zijn dun en stenig. Veel los sediment (vegetatie kan moeilijk wortelen)
regen zorgt voor diepe geulen -> badlands. Kreta heeft kalksteen. Klimaat en ondergrond zie
je in rivieren: zomer staan ze droog en winter vol -> mond uit in de zee -> delta’s. (Nijl).
§3.4 Landbouw rond de Middellandse Zee
Mediterrane lanbouwtypen: productie van olijven, druiven, graan, melk, vlees en groenten.
Problemen: droge zomer, reliëf gebied en lage begroeiingsdichtheid. Oplossingen: harde
bladeren beperken vochtverlies, diepe wortels, terrassen (remt afstroming regenwater).
Extensieve veeteelt: droger -> begroeiingsdichtheid daalt -> kleine veeteelt groot gebied.
WO2 -> modernisering landbouw. -> milieuproblemen landdegradatie en waterhuishouden.
Schaalvergroting landbouw. Waterbalans: zomer meer verdamping dan neerslag. Tekort aan
bodemwater. Irrigatie vult tekort aan. Druppelirrigatie goed bij verzilting. (Grond)
waterproblematiek: steeds droger, meer verzilting en jongeren werken dienstensector.
Weinig mensen werken in landbouw maar er is wel veel vraag naar landbouwproducten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juunbrand. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R97,10. You're not tied to anything after your purchase.
