Die dokument bevat 5 bladsye wat met die analise van n gedig verband hou. Dit sluit in die tema, titel, sprekers en rym patrone. Dit sal leerders help om taal, beelde, styl en konteks van die gedig beter te verstaan asook met toepassing tydens analise van gedigte in die klas en eksamens
Titel Subtitel
Dit is die naam van die gedig - dikwels die Subtitel Dit is ‘n onderafdeling wat onder die titel verskyn.
sleutel tot die inhoud van die gedig en toon
verband daarmee.
Fnksie:
(a) Dit ontsluit of verklaar die inhoud.
(b) Dit vat die kerngedagte saam.
Tema
Dit is die hoofgedagte van die gedig
Die digter is die outeur – person wat die gedig geskryf het
Vra wat jou kan help om die tema te
Die spreker is stem wat in die gedig aan die word is. Dit kan n
identifiseer:
persoon, dier of n voorwerp wees.
Wat will die digter vir ons insig oor gee
Wat is die siening van die skrywer oor die
Die ek-spreker in n gedig is nie die digter nie, mits daar
onderwerp
aanduidings in die gedig self gegee word.
‘n Vers is ‘n enkele versreёl Rym is die harhaling van eenderse of dieselfde klanke aan die
begin/middel/einde van n versreёl
‘n Strofe bestaan uit n aantal verse
Strofe-indeling
Vrye vers – geen rym patroon
❖ Koeplet – twee versreёls
Halfrym - konsonante en vokale wat herhaal word binne n
❖ Tersine – drie versreёls
enkele versreёl (alliterasie en assonansie)
❖ Kwatryn – vier versreёls
Volrym – konsoante en vokale word as n groep heraal in n
❖ Kwintet – vyf versreёls
sekere posiesie (Beginrym, Binnerym, Eindrym, dubbelrym)
❖ Sestet – ses versreёls
a) Paarrym – aabb
❖ Oktaaf – agt versreёls
b) Omarmde rym - abba
c) Kruisrym - abab
d) Gebroke rym - abca
e) Slagrym - aaaa
Rymdwang is wanneer die digter woorde
verander om by die rym in te pas
Bv. Koue word verander na kou om by mou Vinnig – kort klanke, min leestekens
aan te pas
Stadig – lang klanke, baie leestekens, woorde wat beklemtoon
word
Tipografie
Die uiterlike bou van die gedig Die digter is die outeur – person wat die gedig geskryf het
Hoe die woorde gespasieer is of hoe dit op
papier vertoon. Bv woorde wat alleen Die spreker is stem wat in die gedig aan die word is. Dit kan n
geplaas word of inkeping of skuinsgedrukte persoon, dier of n voorwerp wees
woorde, hoof- en kleinletters
Die ek-spreker in n gedig is nie die digter nie, mits daar
aanduidings in die gedig self gegee word.
Dit gevoel wat die leser kry wanneer hy/sy
die gedig lees
Bv. Vrolik, hartseer, ernstig, weemoedig,
komies,morbied
, Alliterasie Die herhaling van dieselfde konsonante in ’n versreël.
• lief en leed
• man of muis
Assonansie Herhaling van klinkers of vokale in beklemtonnende lettergrepe in twee of meer
woorde
• Die maan gaan staan
Anafora Herhaling van dieselfde woord of uitdrukking aan die begin van versreëls.
• " Ek het ' n drankie nodig gehad , ek het baie lewensversekering nodig
gehad , ek het ' n vakansie nodig gehad , ek het ' n huis in die land
nodig.
Antitese Die teenstelling van gedagtes wat uitgedruk word deur parallelisme wat skerp
teenoor mekaar staan,
• hoe meer haas hoe minder spoed
• "Die liefde is so kort en die vergetelheid is so lank."
Aangesprokene Die persoon met wie daar gepraat word in die gedig
Apostroof Wanneer die spreker met iemand praat in sy/haar afwesigheid.
Alleenplasing Wanneer ’n woord alleen staan in ’n versreël. Die woord word dan sodoende
beklemtoon en uitgehef
Asindeton Afwesigheid van voegwoord.
• Al haar hemde, rokke, skoene, alles, val by die kas uit.
• Die Trekker met sy roer, sy os, sy wa, sy Boek...
Cleche Holruggeryde uitdrukking of idee wat so dikwels gebruik word dat dit
uitdrukkingskrag verloor
• Wie laaste lag
• laaste, maar nie die minste nie
Beeldspraak Die volgende val onder Beeldspaak
a) Vergelyking
b) Metafoor
c) Personifikasie
Denotasie Die letterlike betekenis van ’n woord of uitdrukking. Dis die woord wat jy in die
woordeboek kan opsoek.
• Slang – reptiel wat op sy maag seil
Defemisme Wanneer iets besonders skerp en/of kras gestel word. Beledigings.
Enjambemet Dit is wanneer een versreël sonder enige leestekens in die volgende versreël
oorgaan.
Funksie: Maak gedig vinniger en vloeiend & dit bind versreels
Elisie Klanke of 'n klankgreep word uitgelaat, ter wille van 'n bepaalde effek of ritme
• elk’ i.p.v. elke. Die weglatingsteken ’ word gebruik.
• Wa’om i.p.v. waarom
Ellips (beletselteken) Weggelate woorde wat deur drie punte (. . .) voorgestel word.
Funksie: beklemtoon dit wat volg, skep atmosfeer soos spanning en
onsekerheid.
Enumerasie Opnoeming of opsomming van verskillende sake of begrippe wat soms nie lyk
of hul bymekaar pas nie. Ook genome die opnoemtegniek genoem.
• . want hy’s ’n bokser dokter boer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hendrinanel17. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R60,00. You're not tied to anything after your purchase.
