'Hierdie graad 8 Sosiale Wetenskappe Deel 2 Geskiedenis Notastel is perfek om studente te help om die KABV-sillabus vir graad 8 Geskiedenis te verstaan en te behou. Dit sluit omvattende notas en opsommings vir kwartaal 1 tot 4 in 'n maklik leesbare formaat in om jou te help om op hoogte te bl...
1700’s & 1800’s > Brittanje = groot skaal totstandkoming van NYWERHEDE = INDUSRIËLE
REVOLUSIE
RYKDOM VAN SLAWEHANDEL
Z Trans-Atlantiese slawehandel = ekonomiese winste vir Amerika + Brittanje > Europese
slawehandelaars = vang / verruil slawe > werk op katoen, suiker en tabakplantasies [ruil
ook slawe vir gewere en ander goedere van Europa]
Z Britse slawehandel = +- 245 jaar
Z 10 000 seetogte na Afrika (Britse slawehandelaars) > vang slawe + dryf handel
Z Britse skepe = +- 3.4 mil slawe uit Afrika na Amerika (verkoop teen groot wins)
Z Kolonies stuur grondstowwe (katoen) → Brittanje > vervaardiging van goedere
Z 1750 → 1780 > +- 70% Britse regering inkomste = belasting van goedere van kolonies
BELANGRIKHEID VAN SLAWEHANDEL
>Brittanje = grootste slawehandelaar
→ slawehandel = verryk Brittanje (+mense) = geld vir nuwe masjiene + besighede (sit die
Industriële Revolusie in aksie)
EKONOMIE VOOR INDUSTRIËLE REVOLUSIE
[BOERDERY-EKONOMIE & KOTHUISNYWERHEDE]
BOERDERY-EKONOMIE:
LANDBOU REVOLUSIE = nuwe maniere om te boer (lei tot Industriële Revolusie)
Vroeë 1700’s > landbou = belangrikste EKONOMIESE AKTIWITEIT (Brittanje) [voer in
(luukses) = tee, suiker, rys & skaapboerdery = wolproduksie]
W Leer van grondprodukte
W Maak basiese goedere in huise / werkswinkels
W Bly lewenslank in dieselfde dorpie
Landbou = werk vir ambagslui (wamakers & gereedskapmakers & kleinvervaardigers >
kothuisnywerhede)
[KOTHUISNYWERHEDE → gewone huis waaruit EIENAARS werk en
HANDGEMAAKTE goedere vervaardig]
,MAAR (verandering) > Brittanje se bevolking = boere kon nie
genoeg voedsel produseer & moes ander BOERDERYMETODES
ONTWIKKEL > misstowwe & planter → produseer meer voedsel
> nie nodig om baie mense in diens te hê nie (armoede a.g.v
minder arbeidintensiewe benadering)
Vroeë 1800’s > plaaswerkers migreer na kolonies (Amerika & Kaap) vir beter heenkome >
ander soek werk in dorpe = BRING MEE HANDEL TUSSEN BOERE, DORPE & KOLONIES
WAT DIE INDUSTRIËLE REVOLUSIE BEHELS
[INDUSTRIËLE REVOLUSIE → manier waarop nuwe vervaardigingsmasjiene
mense se lewenswyse verander het]
→ verander samelewing RADIKAAL, maar GELEIDELIKE PROSES [duur +- ‘n eeu]
→ 1700’s begin > BRITTANJE en versprei na Europa & Amerika
→ tydperk in die 18de en 19de eeue toe Brittanje van 'n oorwegend landbounasie in die
vervaardigingswerkswinkel van die wêreld omskep is
→ gevolg van die veranderinge in ekonomiese en sosiale organisasie
→ hoofsaaklik gekenmerk deur die vervanging van handgereedskap met kragaangedrewe
masjiene en die konsentrasie van nywerheid in groot ondernemings
**massaproduksie = honderde / duisende van dieselfde produkte word in ‘n KORT TYDPERK
gemaak
[STOOMENJIN]
→ BELANGRIKSTE UITVINDSEL van die
Industriële Revolusie
→ 1712 > Thomas Newcomen
→ stoomkrag = massaproduksie in fabrieke >
voorsien krag vir nuwe maniere van vervoer
(treine & stoombote)
, VERANDERING IN LEWENSTANDAARD:
middel & hoër klas
lae en werkersklas
VERSTEDELIKING & VERANDERING VAN LEWENSOMSTANDIGHEDE:
A.G.V VERSTEDELIKING = MIGRASIE
VERSTEDELIKING Werkers trek na en van stede
Z Dorpe = onaangenaam
Z Fabrieksbase = bou klein huisies > naby
Trek om naby werk te woon
mekaar (rye) [bv. Manchester +
Birmingham] = DORPE + STEDE GROEI ()
Z Slegs 1 waterpomp per straat
Z Rioolvuil loop in die strate = ARMOEDE
Z
Z
Slegs paar buite toilette
Vuil omstandighede = versprei van siektes
ARMOEDE
[pokke + disenterie ; 1832 = 31 000 cholera
Z Mense = nie gelukkig met lewenstandaard
sterftes]
> trek na stede
Z Gekies om deel te wees van
fabrieksisteem / boerdery / mynbou
WERKSHUISE Z
Z
Werk lang, harde (onregverdige) ure
TEKORT AAN WETLIKE BESKERMING
Z Groot geboue = arm mense te help wat Z STEDELIKE KWESBAARHEID
geen huis / werk het nie Z Mans + vrouens + kinders = uitgebuit
Z Blyplek + voiding > mense werk RONDOM Z Fabrieksbase = word gerig & uitbuiting
DIE WERKSHUISE VIR GEEN BETALING
(blyplek + voedsel is hulle lone)
Z Arm weeskinders, siekes, bejaardes,
gestremdes & ongetroude moeders
MYNE EN FABRIEKE & KINDERARBEID [MEULE & MYNE]:
Industriële Revolusie (voordelig vir sommiges):
Z Geleentheid
Z Nuwe vaardighede te leer
Z Loopbaan volg
Z Geld te maak
Werkers > lang ure vir baie min betaling
Myne + fabrieke = vuil, ongesond & gevaarlik [mense migreer ten spyte hiervan na
geïndustrialiseerde dorpe + stede vir werk]
Stoomenjin = steenkoolbedryf impak
MYNE Z
Z Steenkoolmynbou = Brittanje > OUDSTE NYWERHEDE
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller notedx19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R120,00. You're not tied to anything after your purchase.
