Summary
Cariologie samenvatting colleges uitwerkingen
- Course
- Institution
mondzorgkunde - jaar 3 -periode 1 - cariologie samenvatting colleges uitwerkingen
[Show more]
2 reviews
By: mikkivvonderen • 3 year ago
By: arezouahmadi • 5 year ago
Seller
Follow
Leonora20
Reviews received
Content preview
Cariologie -2 Jaar: 3 – Periode: 1College: 1 Pijnklachten ten gevolge van cariës
* Wat is pijn:
- Onplezierig waarschuwingssignaal bij te sterke prikkeling.
- Verschillende type pijn
o Acute pijn kloppende pijn, kiespijn waarbij de M3 doorbreekt.
o Subacute pijn
o Chronische pijn
o Nociceptieve pijn
o Viscerale pijn
o Vasculaire pijn
o Oncologische pijn
- Bij verschillende aandoeningen is het een symptoom.
* Doel pijninfo:
- Pijnmeetinstrumenten gebruik je bij vermoeden van pijn, bij gedragsveranderingen die mogelijk het
gevolg zijn van pijn en bij start en afbouw van pijnmedicatie. Begeleiders en verpleegkundigen gebruiken
ze om:
o Vast te stellen of er sprake is van pijn.
o Een oordeel te vormen over hoe ernstig de pijn is (mate van pijn uitgedrukt in een pijnscore).
o Te volgen of en hoe interventies om pijn te verlichten of weg te nemen, effect hebben
(monitoren).
* Meten van pijn:
- Beschrijven
- Anders
* Mijn pijn voelt aan als …
- Metalen vijlen onder mijn huid - Een val in brandnetels
- Een hondenbeet - Een hete staaf of hete naalden
- Een slag van een hamer - Een schokkend gevoel
- Een (recente open) wond - Een wrijvend gevoel
- Een snede van een mes - Een heet ijzer op mijn huid
- Chilipeper in mijn mond - Pijn na het scheren of na het aanbrengen van aftershave
- Iets dat me klemt - Wanneer u uw elleboog stoot
- Zware zonnebrand die niet wil verdwijnen - Ernstig tintelend gevoel
- Een vulkaanuitbarsting - Aanhoudende tandpijn
- Golven die komen en gaan - Een brandend gevoel onder mijn huid
- Steengruis onder mijn huid - Steken met hete breinaalden
- Een hete vlam onder mijn huid - Mijn huid brandt
- De steek van een kwal - Verbrand met heet water
1
, - Mieren die onder mijn huid kruipen - Andere
● Pijnstilling = ene tijdelijke oplossing.
Voorkeur paracetamol. Geen aspirine omdat er geen stolsels vormen bij de wond (trombocieten).
* Diagnostiek:
- Afspraak
- Kenmerken ontsteking
o Lokale pijn
o Roodheid
o Lokale zwelling
o Lokale roodheid
o Functieverlies
o Oorzaak? Bacterieel, schimmel, insect, autoimmuun, virus.
* Samenvatting richtlijn mondzorg voor jeugdigen:
- Diagnose / risico-inschatting / prognose:
o Na screening (en evt. aanvullend oz) van een jeugdige stelt u cariësactiviteit vast.
Wat doet u om de oorzaak te bepalen?
O.b.v. de vergreken info uit anamnese en klinisch oz:
Inventariseren van belangrijkste ziekmakende factoren (risicofactoren /
indicatoren): bv. tandplaque en mondhygiëne.
Inventariseren van belangrijke beschermende factoren: bv. fluoridegebruik.
Vervolgens is het de bedoeling een zo betrouwbaar mogelijk inzicht te krijgen in de
oorzaken v/d verstoorde balans in de microfilm (risicoprofiel).
o Wat doet u om de ernst en de progressie v/d cariësactiviteit te bepalen?
Om de ernst en de progressie vast te stellen is documentatie in het pt dossier essentieel.
Het gaat om het betrouwbaar toetsen van opeenvolgende waarnemingen tijdens het
PMO. Het ontstaan en voortschrijding in de ernst van afwijkingen kunnen zo beter worden
vervolgd (monitoren).
- Indicatie en therapie:
o U hebt de mond van een jeugdige onderzocht en een diagnose gesteld. In uw zorgplan wilt u voor
zowel de korte als de (middel)lange termijn een therapie opnemen.
Op grond van welke motivatie kiest u voor de ene of juist een andere behandelstrategie?
Wetenschappelijk oz heeft geleid tot voortschrijdend inzicht in het cariësproces en
onderstreept voornamelijk de dynamiek hiervan. Behandeling van cariës dient niet langer
(alleen) te zijn gericht op het bestrijden v/d symptomen, maar vooral ook op het onder
controle krijgen v/d oorzaken v/d ziekte. Accenten worden daarom gelegd op
voegdiagnostiek, cariësactiviteit, beïnvloeden van oorzakelijke factoren en individuele
inschatting van cariësrisico.
Daarbij is het van belang dat niet alleen de mondzorgverlener, maar ook de jeugdige pt
(en de ouders / verzorgers) voldoende inzicht hebben in het cariësproces en zich bewust
zijn van individuele risicofactoren of risicogedrag (kennisoverdracht, motiveren).
De keuze voor de uit uiteindelijke behandelstrategie wordt bepaald door een scala aan
factoren. Denk aan grootte, locatie en activiteit v/d laesie, cariësrisicoprofiel v/d pt
(gebaseerd op o.a. mondhygiëne, voedingsgewoonten en fluoridengebruik), leeftijd en
wisselfase dentine, recente cariësverleden, motivatie en attitude v/d pt (en de ouders) en
coöperatie v/d pt. Bij elke individuele pt is het zaak hierin inzicht te verschaffen, teneinde
een passende strategie te kunnen bepalen.
In de onderhavige richtlijn wordt voornamelijk deze ‘individualisering’ van zorg bepleit.
Voorts wordt onderstreept dat elke behandelstrategie vergezeld zou moeten gaan van
gerichte preventieve inspanningen (door zowel zorgverlener als pt) en wordt het belang
benadrukt van evaluatie en reflectie van een gekozen / afgesproken strategie.
o U hebt de theorie bepaald.
Hoe en/of waar is preventie geïntegreerd in uw zorgplan?
2
, Primaire preventie zal al in het allereerste stadium deel moeten uitmanen v/h zorgplan.
Een eerste doelstelling van zorg is namelijk het voorkomen van ziekte. De pt (en ouders)
zullen zich moeten conformeren aan een bepaald mondgezondheidsgedrag en zij moeten
daarin worden ondersteund. Als er duidelijke tekenen van cariësactiviteit zijn, kunnen
aanvullende preventieve maatregelen worden ingezet, zoals lokale applicatie of
fissuurverzegeling 9secundaire preventie).
Wanneer het cariësproces al tot in het dentine is voortgeschreden, zal enige vorm van
tertiaire preventie onafwendbaar zijn teneinde het cariësproces af te remmen of te
stoppen. Deze tertiaire preventie zal echter te alleen tijde samen moeten gaan met op
maat gesneden primaire en secundaire preventieve inspanningen. Behandeling van cariës
dient namelijk niet (alleen) gericht te zijn op het bestrijden v/d symptomen, maar vooral
op het onder controle krijgen v/d oorzaken v/d ziekte.
Voorts zal bij elk PMO de mondgezondheidssituatie en het mondgezondheidsgedrag
geëvalueerd, en waar nodig, aangepast moeten worden binnen de individuele context en
mogelijkheden v/d pt en zijn sociale omgeving. Afspraken en doelstellingen hieromtrent
worden in het zorgplan vastgelegd. Sleutelwoord in de huidige mondzorg voor jeugdigen
is en blijft ‘preventie op maat’.
- Evaluatie: bepaling recall-termijn en zorgplan
o U hebt het zorgproces met een jeugdige afgerond.
Wat legt u vast in het pt dossier over uw zorgverlening?
Het pt dossier dient een zorgplan te bevatten. Daarin wordt het overzicht vastgelegd van
ondersteunende, preventieve en curatieve handelingen en de achtergronden, leidend tot
diagnose en prognose. Wat is nodig om het gestelde zorgdoel te kunnen bereiken of
handhaven, inclusief wenselijke evaluatiemomenten, tijdsperioden en betrokken
zorgverleners. Dit in tegenstelling tot een behandelplan waarin voor de kortere termijn de
thk beh. van een of meer specifieke problemen (cariëslaesies), indicatie en oplossing
wordt beschreven.
Elke mondzorgcyclus wordt afgerond met het actualiseren v/h zorgplan:
Bij afwezigheid van ziekte: preventieve adviezen, vervolgtermijn X-opnamen,
risicoscores (prognose) en individuele recall-termijn in het zorgplan opnemen.
Bij aanwezigheid van ziekte: preventieve en curatieve behandelingen met
adviezen, vervolgtermijn X-opnamen, monitoren van effecten zorg, risicoscores
(prognose) en individuele recall-termijn in het zorgplan opnemen.
o U hebt het zorgproces met een jeugdige afgerond.
Met welke factoren houdt u rekening bij het bepalen v/d recall-termijn?
Om te beoordelen hoe vaak een pt voor PMO moet terug komen kunnen de volgende
factoren van belang zijn:
Al dan niet aanwezige ziekteverschijnselen (risicoprofiel).
De progressiekans van bestaande laesies.
Het aantal risicofactoren/ -indicatoren (waaronder ook psychosociale kenmerken).
Er dient tevens rekening te worden gehouden met een aantal fasen tijdens de groei en
gebitsontwikkeling die tot een verhoogd risico voor cariës en/of erosie kunnen leiden en
aanleiding kunnen zijn voor een kortere recall-termijn. Bij deze afwegingen dienen de
wensen, voorkeuren en beperkingen van pt te worden meegewogen.
3
, * Bij actieve cariës een ‘+’ zetten bij ACTA op zaal. bv. als er plaque omheen zit.
* Pijnklachten:
- Dentine tubili
- Cariës
- Elektrische stroom
- Pulpitis
- Extripatie pulpa
- Endodontische behandeling
- Trauma anderen kunnen dit ook veroorzaken.
* Onderzoek kiespijn:
- Tijdstip van ontstaan
- Continuïteit
- Karakter en intensiteit
- Tijdsduur
- Locatie, lokaliseerbaarheid
- Functie en temp. afhankelijkheid
Denk ook aan thk klachten: klemmen, knarsen hoofdpijn (vaatstelsel problemen), neurologie,
psychosociale factoren.
* Pulpa sensitiviteit:
- Goed te detecteren met koud en warm
- Soms moeilijk te lokaliseren
- Links en rechts goed, behalve incisieven
- Boven onder goed incisieven
- Boven onder post-canien slecht
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Leonora20. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R128,44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now