Dit is mijn samenvatting van het rund voor het vak rassenleer in de eerste bachelor. Dit document bevat de theorie, kleuren, soorten en rassen van het rund. Het document is gemaakt zodat er flashcards van de rassen uitgeknipt kunnen worden. Ik heb ook een document waar alle dieren samengevoegd zijn.
• De wilde voorouder van het Europese rund (Bos taurus) is de Euraziatische
oeros (Bos primigenius).
• De wilde voorouder van de zeboe (Bos indicus) is de Indische oeros (Bos
namadicus).
→onderling fertiel
De domesticatie gebeurde op minstens 2 tijdstippen, onafhankelijk van elkaar in
het nabije- Oosten en het Indische subcontinent, respectievelijk 10 000 en 8000 jaar
geleden.
Andere domesticatiegebeurtenissen van 3 verwante rundersoorten in Azië:
o Bos taurus (Westers of taurine rund)
o Bos indicus (Indisch of bultrund/zeboe)
o 3 soorten Bos in Azië:
- Wilde jak → tamme jak
- Banteng → Javarund
- Gaur → Gayal
Verschil oeros-rund:
➢ Oerossen waren groter
➢ Er was duidelijk seksueel dimorfisme: stieren: zwartbruin (sh 160-180 cm) (1000
kg); koeien: roodbruin (sh 150 cm)
➢ Ze hadden liervormige hoorns
➢ De voorhand was veel zwaarder dan de achterhand
➢ Neusspiegel was lichtbruin
➢ Lichte aalstreep
➢ Altijd gehoornd
➢ Rechtopstaande oren
➢ Kalveren werden roodbruin geboren.
Het rund werd initieel gedomesticeerd als nutsdier voor vlees, daarna voor
trekkracht (ossen = gecastreerde stieren) en melk.
1
,Rassenleer: Het Rund Marthe D’haeyere
Het rund in een notendop:
o NL: rund(vee), stier (os), koe/vaars (nog niet gekalfd), kalf (tot 6 maanden)
o E: cattle, bull (oxen), cow/heifer, calf
o F: betail, taureau (boeuf, bouvillon), vache/génisse, veau
o Gewicht : gemiddeld 650 kg (melkkoe), 1100-1300 kg (vleesveestier)
o Voeding : herbivoor (herkauwer)
o Levensverwachting : 20 jaar
o Melkkoe : afvoer op 5 jaar (na 3de lactatie)
o Vleesvee : geslacht op 16-18 maand tot 24 maand
o Leefwijze : kuddedieren
o Cyclus : 21 dagen
o Bronsttijd : geen echt seizoen bij melkvee, winteranoestrus bij vleesvee
o Vaars laten dekken op 15 maanden (uitgegroeid), kalft op 2 jaar
o Draagtijd : 281 dagen (9 maanden)
o Eén stier voor 25 koeien (vleesvee) of kunstmatige inseminatie (KI - melkvee)
o Aantal kalveren : één, zelden tweeling
o Lactatieduur: 10-13,5 maanden. Meeste tijdens de 4e tot de 6e lactatie.
Identificatie en registratie gebeurt aan de hand van officiële oormerken met de
unieke genetische karakterisering. Dat kadert in het Sanitel-systeem.
Runderen in de wereld: 1,5 miljard
Problemen bij hoogproductief melkvee:
- Gewrichtsproblemen: calciumverlies
- Klauwproblemen: roosters
- Metabole problemen: vet- en glucosemobilisatie
- Mastitis: hygiëne-anatomie
- Stierklaveren hebben weinig tot geen waarde: worden op 6 maanden
geslacht
- Selectie op langleefbaarheid bij melkvee
- Honderdtonners: productie van 100 000 kg melk
• Intensieve veehouderij: dieren leven in stallen en gaan niet buiten
• Extensieve veeteelt: kleine groepen dieren worden gevoed op grote
oppervlakten land, ook op armere gronden. (natuurgrazers)
2
, Rassenleer: Het Rund Marthe D’haeyere
Verschillende vormen van veehouderij:
▪ Melkveehouderij met gespecialiseerd melkvee:
- Schrale bespiering.
- Dag na eerste tekenen bronstig → kunstmatige inseminatie. Als er 2
kalveren zijn van verschillend geslacht = onvruchtbaar (intersekse).
- Gehoornd: zeer jonge leeftijd verwijderd → thermocauter (kiemcellen
afsterven, hoorns niet verder ontwikkelen)
- Niet kweken met hoornloos vleesvee: slechtere kwaliteit melk
▪ Vleesveehouderij met gespecialiseerd vleesvee:
- Lage melkproductie
- Extreme dikbiltypes
- Kleine uier, kalf en stier zitten samen in de wei
▪ Alternatieve rundveehouderij (in Westerse landen): koeien worden ingezet als
natuurgrazers of als hobbydieren
- Geharde dieren, geen krachtvoer nodig, makkelijk kalveren, niet agressief
▪ Dubbeldoelvee: voor zowel melk- als vleesproductie
- Vleestypisch
- Melktypisch
De productiecapaciteit per dier verschilt tussen hoger en lager ontwikkelde landen
en bepaald het aantal aanwezige runderen: hoe hoger het door selectie
opgedreven productiepeil is, hoe relatief minder dieren moeten worden
gehouden.
Melproductieparameters: (melkproductieregistratie MPR)
▪ Kg melk: de hoeveelheid melk die per koe in de eerste 305 dagen van een
lactatie wordt geproduceerd. 60 dagen droogstaand.
▪ De melksamenstelling:
- Vetgehalte: boterproductie (gem. 4,3%)
- Eiwitgehalte: kaasproductie(gem. 3,4 %)
Beide worden uitgedrukt in percentage: aantal gram per 100 gram melk.
▪ Kg melkeiwit per koe in een lactatie (kg melk x % melkeiwit)
▪ Kg melkvet per koe in een lactatie (kg melk x % melkvet)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dhaeyeremarthe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R136,55. You're not tied to anything after your purchase.
