Class notes
Alle gastcollege's Veiligheid Terrorisme en Mensenrechten
- Course
- Institution
Samenvatting van alle 4 gastcollege's van het vak Veiligheid Terrorisme en Mensenrechten Academiejaar
[Show more]
Seller
FollowYasVUB
Reviews received
Content preview
Gastcolleges Veiligheid, Terrorisme en MensenrechtenAcademiejaar 2023 - 2024
1) Het evenwicht tussen veiligheid en privacy
Dr Sofie Royer
2) De Zwarte Jasmijn of de dwalingen van een lone actor doorheen Europa
Paul Ponsaers
3) Terrorisme en het recht op vrijheid: administratieve maatregelen in het VK
Ward Yperman
4) Transitional justice in de Syrische context
Brigitte Herremans
1
, 1) Het evenwicht tussen veiligheid en privacy
Dr Sofie Royer
De balans tussen veiligheid en privacy is geen nieuw thema. Het wakkert vaak op bij
terreuraanslagen als motor voor wetswijzigingen.
1. De dataretentiesaga
Dataretientie gaat over het bewaren van metadata. Metadata zijn alle gegevens rond
privécommunicatie, met uitzondering van de inhoud. Wie belt er naar wie? Wat is uw
woonplaats? Met welk IP-adres gebruikt u uw computer? Het zijn dus indentificatiegegevens
en verkeers- en locatiegegevens.
Actua: Tiktok bespioneerde Britse journaliste via haar huisdieraccount om klokkenluiders te
vinden. De Britse journaliste gebruikte Tiktok enkel om haar huisdier te plaatsen. Aan de hand
van haar IP-adres kon worden achterhaald met wie ze nog allemaal contact heeft gehad.
Persoonsgegevens zijn alle gegevens over een identificeerbare natuurlijke persoon.
IP-adressen kunnen zowel verkeers- en locatiegegevens als identificatiegegevens zijn. soms
zelfs persoonsgegevens.
IP-adressen en metadata is een belangrijke spoor bij cybercriminaliteit. Het zijn digitale
vingerafdrukken. Vandaar dat politie en veiligheids- en inlichtingendiensten een voorstander
zijn om deze data te bewaren.
Actua: bij Charlie Hebdo heeft men door telefonieonderzoek de banden tussen de
verschillende daders kunnen achterhalen.
Argumenten om metadata te bewaren:
PRO CONTRA
Bewarende communicatiegegevens zijn nuttig Dataretentie is een (te) privacy-invasieve maatregel
(volgens sommigen noodzakelijk) om misdrijven op Hof van Justitie: "bewaarde communicatiegegevens
te sporen en daders te identificeren. kunnen zeer precieze conclusies over iemand
privéleven mogelijk maken, zoals dagelijkse
gewoontes, permanente of tijdelijke woonplaats,
sociale relaties..."
Waarom? pas nadat een misdrijf werd gepleegd, Potentiële impact: chilling effect op vrije
wordt duidelijk dat elke gegevens nodig zijn meningsuiting van gebruikers. Mensen gaan zichzelf
beginnen censureren door geen contacten meer te
leggen met bepaalde mensen. Want misschien kan
dit ooit tegen u gebruikt worden.
Specifieke cybercriminaliteit vb.: cyber stalking, Vermoeden van onschuld: iedereen wordt als
hacking, identiteitsfraude,... crimineel behandeld
Maar ook andere doeleinden: activiteiten (hoge) kostprijs voor providers
inlichtingendiensten, vermiste kinderen,
noodoproepen
2
, 1.1. Hoe wordt dit wettelijk geregeld?
Gegevensbescherming in de EU:
o Art. 8 EU-Handvast
o AVG (uitzonderingen in art. 23 AVG)
o ePrivacy Richtlijn 2002
o Principe: Vertrouwelijkheid elektronische communicatie
o Uitzonderling: Dataretentie voor nationale en openbare veiligheid, preventie
en opsporing misdrijven en onbevoegd gebruik van elektronische
communicatiesystemen Dataretentie richtlijn 2006: lidstaten konden die
gegevens 6 maanden tot 2 jaar bewaren. Dit werd vernietigd door het Hof van
Justitie in 2014 omdat er geen verband kon gelegd worden tussen de bewaarde
gegevens en de openbare veiligheid. De richtlijn regelde ook niet de criteria /
voorwaarden wie toegang had tot die gegevens.
De dataretentie richtlijn van 2006 werd in België al vernietigd in 2015 door het Grondwettelijk
Hof. Er is een nieuwe dataretentie wet gekomen in 29 mei 2016. Deze wet beschrijft hoe en
welke data er kan bewaard worden, zonder mensen in hokjes te duwen die "potentieel
gevaarlijk zijn". Dit zou een risico zijn op discriminatie. Er wordt toch voorzien in een algemene
bewaring, dus alle gegevens van iedereen. Er wordt wel een onderscheid gemaakt op het vlak
van toegang. Voor zeer ernstige misdrijven kan men 12 maanden teruggaan in de tijd.
Het Hof van Justitie is hier uiteindelijk op teruggekomen op 21 december 2016: er kunnen
geen algemene en ongedifferentieerde bewaring zijn van alle verkeersgegevens en
locatiegegevens. Een gerichte bewaring van verkeersgegevens daarentegen is wel mogelijk ter
bestrijding van ernstige criminaliteit.
Het Grondwettelijk Hof stelde op 19 juli 2018 3 prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie:
o Quid dataretentie voor ruimere doeleinden dan alleen bestrijding zware criminaliteit,
namelijk nationale veiligheid?
o Quid verband positieve verplichtingen lidstaten?
o Handhaving wetgeving als strijdig met Unierecht?
Het Hof van Justitie heeft hier op 6 oktober 2020 op geantwoord: Unierecht van toepassing
op nationale dataretentieregels met het oog op nationale veiligheid? JA, geen uitholling van
Uniebescherming, maar ...
o Nuancering eerdere rechtspraak
o Onderscheid: verkeers- en lokalisatiegegevens, identificatiegegevens, IP-adressen
oorsprong communicatie
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller YasVUB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R148,11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now