Dit document bevat een samenvatting van het volgende boek/de artikelen:
Boek:
- Okasha, S. (2016). Philosophy of science: A very short introduction. 2nd edition. Oxford: Oxford University Press (Ch 1, 3, 5 & 7)
Artikelen:
- Nagel, J. (2014). Knowledge: A very short introduction. Oxford: Oxfor...
Well written and comprehensibly written, of good quality in terms of content.
Very useful. A small tip would be a little more use of headings or white lines, but one of the better/more useful summaries I've bought via stuvia.
Seller
Follow
KHnx
Reviews received
Content preview
Het veld van filosofie
Introductie
- Filosofie ontwikkelt het vermogen om de wereld te zien vanuit het perspectief van andere
individuen en andere culturen; het vergroot iemands vermogen om de relaties tussen de
verschillende studiegebieden waar te nemen; en het verdiept iemands besef van de betekenis en
verscheidenheid van menselijke ervaringen
- Filosofische beoordeling van ideeën en kwesties neemt vele vormen aan, maar filosofische studies
concentreren zich vaak op de betekenis van een idee en op de basis, de samenhang en de relaties
ervan met andere ideeën
* Filosofie onderzoekt alle belangrijke gebieden van menselijke activiteit (grotere zorgen van
het menselijk bestaan) op microscopisch en breder perspectief
Deelgebieden van filosofie
- Logica: methode om goede van slechte redeneringen te onderscheiden om een goed standpunt in
te kunnen nemen met adequate redenen, ook helpt het om uit losse gerelateerde uitspraken
argumenten te vinden
- Ethiek: formuleert principes om morele beslissingen te sturen, zowel privé als openbaar
- Metafysica: zoeken van basiscriteria om te bepalen wat voor soort dingen echt/fysiek zijn
- Epistemologie: de aard en reikwijdte/grenzen van (zelf)kennis
- Geschiedenis van de filosofie: probeert grote figuren en hun invloed op andere te begrijpen en hun
belang voor hedendaagse kwesties. Onthult ook veel van de fundamenten van de westerse
beschaving buiten het inzicht geven in andere deelgebieden van de filosofie
Meer deelgebieden van filosofie
- Filosofie van de geest: komt voort uit metafysische zorgen over de geest en mentale verschijnselen,
richt zich daarbij ook op de vele concepten die een essentieel mentaal element hebben (geloof,
verlangen, emotie, gevoel, sensatie, passie, wil, persoonlijkheid, etc)
- Religiefilosofie: komt ook voort uit de metafysica (en epistemologie) in het begrijpen van het
concept van God, inclusief speciale eigenschappen zoals alwetend zijn, almachtig zijn en volkomen
goed zijn, ook onderzoeken ze de gronden die mensen hebben aangevoerd om het geloof in God te
rechtvaardigen
- Filosofie van de wetenschap (epistemologie): wordt onderverdeeld in filosofie van de
natuurwetenschappen en filosofie van de sociale wetenschappen, maar ondertussen ook in
natuurkundefilosofie, biologie, psychologie, economie en andere wetenschappen. Verduidelijkt zowel
de zoektocht naar wetenschappelijke kennis als de resultaten die deze zoektocht oplevert dmv logica
van wetenschappelijk bewijs onderzoeken (aard, verklaringen en verbindingen tussen theorieën en
verschillende takken van wetenschap)
- Politieke filosofie: rechtvaardiging en de grenzen van controle van individuen door de overheid. Het
onderzoekt ook de aard en mogelijke argumenten voor verschillende concurrerende vormen van
politieke organisatie, zoals laissez-faire kapitalisme, welvaartsdemocratie (kapitalistisch en
socialistisch), anarchisme, communisme en fascisme
- Sociale filosofie: behandelt morele problemen van de sociale filosofie met grootschalige sociale
dimensies (leerplicht, mogelijke gronden voor voorkeursbehandeling van minderheden,
rechtvaardigheid van belastingheffing, evt passende grenzen aan de vrije meningsuiting in kunsten)
- Rechtsfilosofie: onderzoekt onderwerpen als wat recht is, welke soorten wetten er zijn, hoe recht
gerelateerd is of zou moeten zijn aan moraliteit, en welke soorten principes de straf en het strafrecht
in het algemeen zouden moeten beheersen
- Medische ethiek: behandelt problemen die zich voordoen in de medische praktijk en wetenschap,
waaronder relatie tussen arts en patiënt, morele vragen bij sociale procedures (abortus/euthanasie),
ethische normen voor medisch onderzoek
,- Bedrijfsethiek: richt zich op vragen hoe morele verplichtingen in strijd kunnen zijn met het
winstmotief en hoe deze conflicten worden opgelost en aard en reikwijdte van het sociale
verantwoordelijkheden van bedrijven en hun relaties met andere instellingen
- Kunstfilosofie (esthetiek): de aard van kunst, waarin vragen over de interpretatie en evaluatie van
artistieke creaties en hoe kunsten zich tot elkaar behouden belangrijk zijn
- Taalfilosofie (epistemologie en metafysica): vragen over taal zoals de aard van betekenis, de relatie
tussen woorden en dingen en theorieën oer het leren van taal, etc.
Het gebruik van filosofie
Conclusie
- Filosofie is de systematische studie van ideeën en kwesties, een beredeneerd streven naar
fundamentele waarheden, een zoektocht naar een alomvattend begrip van de wereld, een studie van
gedragsprincipes, en nog veel meer
- Filosofie is in zekere zin onontkoombaar: het leven confronteert ieder nadenkend mens met een
aantal filosofische vragen, en bijna iedereen laat zich leiden door filosofische aannames, ook al is het
onbewust
- Filosofische training vergroot ons probleemoplossend vermogen, ons vermogen om ideeën te
begrijpen en uit te drukken, en onze overtuigingskracht. Het ontwikkelt ook begrip en plezier in
dingen waarvan de afwezigheid veel levens verarmt: zaken als esthetische ervaringen, communicatie
met veel verschillende soorten mensen, levendige discussies over actuele kwesties, de scherpzinnige
observatie van menselijk gedrag en intellectueel enthousiasme
- De probleemoplossende, analytische, oordelende en synthetiserende capaciteiten die de filosofie
ontwikkelt, zijn onbeperkt in hun reikwijdte en onbeperkt in hun bruikbaarheid. Dit maakt filosofie
bijzonder een goede voorbereiding op posities van leiderschap, verantwoordelijkheid of management
Nagel
H1 Introductie
- Als kennis gemakkelijk te verkrijgen is, is dat ook alleen maar een mening (dus kan fake news zijn),
en het kan moeilijk zijn om het verschil te zien
- Kennis en de kenner: het voortbestaan van kennis is afhankelijk van het bestaan van iemand die
weet
* Niet elk feit is kennis, ook niet wanneer het opgeschreven is
,- Kennis vereist enige vorm van toegang tot een feit van de kant van een levend subject, zonder een
geest om er toegang toe te hebben is het geen kennis (kennis is altijd van iemand)
- Er zijn momenten waarop een groep geldt als kennis van een feit alleen maar omdat dit feit bekend
is bij elk lid van de groep, of omdat de groepen de kennis van hun leden op opmerkelijk productieve
manieren kunnen combineren
- Kennis: een verband tussen een persoon en een feit. Het blijft een uitdaging om dit verband te
beschrijven, zelfs als we de aandacht beperken tot één kennende persoon en slechts één bekend feit
1. Alles wat bekend is, moet gekoppeld zijn aan een kenner
- Kennis is een statusmarkering, kennis en macht hebben een link die in beide richtingen loopt: macht
levert doorgaans voordelen op die iemand kunnen helpen kennis te vergaren, en kennis kan iemand
vaak helpen macht te verwerven
- Cynische theorie: kennis omvat niets anders dan de perceptie van macht
* Onderschat ons vermogen om de ideeën van de machtigen te weerstaan (twijfel)
* Mist iets aan de manier waarop we in het dagelijks leven over kennis praten (‘weten’ is niet
voorbehouden aan onze beschrijvingen van topexperts en leiders, iedereen gebruikt het)
Weten versus denken
- Kennis koppelt een subject aan een waarheid, dit kenmerk van ‘weten dat’ wordt factiviteit
genoemd (ook wel ‘dat beseffen’, ‘dat zien’, ‘dat onthouden’, ‘dat bewijs dat''): we kunnen alleen
feiten of ware proposities kennen
- Geprojecteerd gebruik van ‘weten’: de spreker projecteert zichzelf in een vroegere
gemoedstoestand en herinnert zich een moment waarop het haar leek alsof ze nieuw was. De nadruk
is een aanwijzing dat de spreker afstand neemt van die gemoedstoestand (ze wist het niet echt)
-> Zelfs met waarheid (objectief) en vertrouwen kan iemands kennis falen
* Kennis is altijd waar, maar verschillende dingen kunnen waar zijn voor verschillende mensen
* Protagoras beschouwt waarheid als relatief en subjectief, omdat iedereen iets anders voelt
(waar-voor-elke-persoon-op-een-moment)
* Theorie Protagoras: de dingen zijn altijd voor jou zoals ze voor jou lijken
-> Dit betekent dat niemand ooit een fout maakt?
* Dingen gelden alleen voor jou nu en misschien niet voor jou later
- Denken: je lijkt iets te weten, een non-factief frame (''denken'', ''hoop'', ''verdacht'', ''twijfel'',
''zeggen'') -> het kan goed of fout zijn
H3 Rationalisme en empirisme
De vroege moderne periode
- Paracelsus (1493-1541, Renaissance): De hele wereld omringt de mens zoals een cirkel één punt
omringt, alles wat de astronomische theorie diepgaand heeft doorgrond door de planetaire aspecten
en de sterren te bestuderen, kan ook worden toegepast op het firmament van het lichaam (het
universum draait om de mensheid, de werkelijkheid is een symbolisch kunstwerk dat met ons in
gedachten is samengesteld)
- Nicolaus Copernicus (1473-1543): de aarde bevindt zich eigenlijk niet in het centrum van het
universum (geocentrisch -> heliocentrisch wereldbeeld)
* Ontdekt met de telescopen van Galileo Galilei (1493-1541).
* Mensen/Sizzi twijfelden aan deze bevinding, omdat er meer dan 7 planeten waren (men
dacht dat alles 7, 7 dagen in een week was, 7 metalen, 7 gaten in de kop van een dier)
- Komende moderne periode: kennis zal worden verkregen door systematische en open-minded
observaties van de natuur in plaats van het soort analogieën en patronen waarop Sizzi een beroep
doet
Het rationalisme van René Descartes (1596)
- Doordrenkt van de klassieke ideeën van Aristoteles en zijn middeleeuwse vertolkers
, - Meditaties: hij zegt dat hij de lei heeft schoongeveegd omdat hij twijfels heeft opgeroepen over al
zijn eerdere meningen
1) Je eigen bestaan: of een kwade demon je nu wel of niet voor de gek houdt, je kunt je nooit
vergissen in het feit dat je zelf bestaat en een denkend wezen bent
2) Wat duidelijk en onderscheidend is, is waar
-> 2 van de 5 bemiddelingen (meditaties) van Descartes
- Het lichaam is een mechanisch systeem, ons denken daarentegen is vrij en bewust van zichzelf
- Hij ontdekt dat zijn ideeën verschillen in het soort dingen dat ze vertegenwoordigen en in hun
schijnbare oorsprong
- Het bestaan van God wordt als vaststaand beschouwd. Descartes gaat snel te betogen dat al onze
heldere en duidelijke ideeën (zoals onze ideeën over waarheid, getallen en zuivere geometrische
vormen) aangeboren en volkomen betrouwbaar zijn, omdat God geen gebrekkige systemen zou
hebben geïnstalleerd. aangeboren ideeën in ons
-> Maar hoe kunnen we dan ooit fouten maken?
*Sommige ideeën zijn eerder onduidelijk en verward dan helder en duidelijk
* Als we oordelen op basis van wat duister en verward is, lopen we het risico fouten te maken
* Analyseer en gebruik wiskundige hulpmiddelen om foutloos te zijn
- We hebben verschillende krachten, zoals intellect (verantwoordelijk voor abstracte operaties) en
verbeeldingskracht
* Verbeelding is ruwer en minder nauwkeurig dan intellect
* Verbeelding is niet simpelweg het lezen van de heldere en duidelijke ideeën in het intellect,
maar is op iets anders gericht – de lichamelijke zintuigen
* Deze sensaties dienen de belangen van lichaam en ziel samen, het helpt het lichaam om
onze lichamelijke overleving te verzekeren
- Kennis in plaats van verbeelding is mogelijk als we onze mentale krachten zorgvuldig coördineren en
onze verwarde gevoelens onderwerpen aan de discipline van onze aangeboren rationaliteit
-> Er was uiteindelijk veel kritiek op de ideeën van Descartes
Het empirisme van John Locke (1632-1704)
- Essay Concerning Human Understanding: het opzoeken van de grenzen tussen mening en kennis
(het uitzoeken van de grenzen van wat menselijk kenbaar is door gebruik te maken van een
‘historische, eenvoudige methode’ om de natuurlijke werking van de menselijke geest te bestuderen)
- Mensen kunnen zeker een geloof of mening hebben, maar ze mogen geen zekerheid claimen, noch
degenen aanvallen die van mening of geloof verschillen
- Rationalisten: sommige principes worden door de hele mensheid omarmd en moeten aangeboren
zijn -> Locke’s observaties van de mensheid brachten hem ertoe het oneens te zijn
* Locke verklaarde dat het bijna een tegenstrijdigheid is, dat er waarheden in de ziel zijn ingeprent,
die zij waarneemt of niet begrijpt
- Rationalisten voerden aan dat de geest vooraf gevuld is met aangeboren ideeën, waarbij Locke
beweerde dat onze eerste ideeën voortkomen uit sensatie (onze geest is wit papier voordat de
sensatie deze begint te markeren)
- Ideeën van sensatie: mensen herkennen objecten en mensen nadat ze deze herhaaldelijk hebben
gezien
- Ideeën van reflectie: naarmate onze mentale vermogens zich ontwikkelen, verwerven we dit door
getuige te zijn van de eigen werkingen van de geest
-> Het combineren van deze twee ideeën levert nieuwe arrangementen op, waardoor complexe
ideeën ontstaan over meer uitgebreide en abstracte zaken zoals gerechtigheid, eigendom, het
verzinnen van denkbeeldige wezens of nieuwe uitvindingen
* Eigendom: een recht op wat dan ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KHnx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R126,97. You're not tied to anything after your purchase.
