Tijdvak 8: Tijd van Burgers en Stoommachines (1800 - 1900)
KA31: De industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een
industriële samenleving
Industriële revolutie: vanwege technologische vooruitgang en mechanisering van
de productie (o.a. door uitvindingen dankzij KA26) ontstaat massaproductie.
Machines zorgen voor snelle en grootschalige productie. Oorzaken: meer winst,
door agrarische revolutie minder mensen nodig op het land. Overgang van
agrarisch-stedelijke samenleving naar industriële samenleving (= meeste mensen
werken in de industrie en wonen in een stad). Sociale gevolgen: einde
standenmaatschappij, ontstaan klassenmaatschappij (= plaats in de maatschappij
bepaald door economische positie; meer geld = betere positie).
KA32: Discussies over de ‘sociale kwestie’
Door ontstaan industriële maatschappij -> migratie naar de stad. Veel problemen in
arbeiderswijken: slechte huizen, ziekten, criminaliteit. Hierdoor: ontstaan sociale
kwestie (= discussie over slechte woning- en werkomstandigheden van arbeiders).
Verschillende oplossingen mogelijk: particuliere liefdadigheid voor armen, geen
overheidsingrijpen (liberalen). Anderen radicaler: ingrijpen overheid -> afschaffen
kinderarbeid, verbeteren woonomgeving (socialisten);
inperken kapitalisme (conservatieven, confessionelen)
KA33: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de
industrialisatie
Door industriële revolutie (KA31) -> Europese landen veroveren van binnenlanden in
plaats van alleen vestigen in kunstgebieden. Geen handel met Afrika en Azië, maar
totale overheersing van beide continenten (= modern imperialisme). Hiervoor zijn er
drie redenen: (i) meer grondstoffen voor Europa; (ii) betere communicatie met en
vervoer tussen kolonisatoren en kolonie; (iii) idee dat Europa buitenlandse, niet-witte
volken moest ‘opvoeden’ en kerstenen (= combinatie van nationalisme en wit
superioriteitsgevoel) -> Azië veroverd, Afrika verdeeld in invloedssferen
KA34: De opkomst van emancipatiebewegingen
Groepen strijden voor rechten = emancipatiebewegingen. In Nederland drie
belangrijke: (i) rechten voor arbeiders: verbeteren leefomstandigheden en
woningen (met politieke hulp van socialisten en sociaaldemocraten);
(ii) schoolstrijd: christenen (met name katholieken en orthodoxe protestanten) willen
net als openbare scholen geld van de overheid (met politieke hulp van de ARP, de
eerste confessionele partij); (iii) feminisme: verkrijgen van kiesrecht en andere
rechten (zoals recht op onderwijs; belangrijk voorbeeld: Aletta Jacobs)
KA35: Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer
mannen en vrouwen aan het politieke proces
Grootste gedeelte negentiende eeuw: censuskiesrecht (= kiesrecht op basis van
betaalde belasting; alleen rijke burgers konden dit betalen). Er was dus
een parlementair stelsel (= een parlement maakt wetten), maar géén democratie.
Gedurende negentiende eeuw in Nederland: census steeds verder verlaagd. Twee
groepen willen verbreding kiesrecht: socialisten (algemeen kiesrecht, waardoor ook
armen en arbeiders konden stemmen; ingevoerd in 1917) en feministen (willen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukmolenaar26. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R59,18. You're not tied to anything after your purchase.