MOV les 3.3 - Vooraf achteraf
leerdoelen:
De stromingen plichtsethiek en gevolgenethiek definiëren en onderscheiden
In morele casussen herkennen of het gaat om plichtsethiek of gevolgenethiek
Argumenten vanuit de plichts- en gevolgenethiek in relatie tot technologie kennen
Theorie:
Singer, P (1997). Tussen dood en leven. Utrecht: van Arkel. Hst. 9 [copyright content
collection] (pagina 1-17)
Tenwolde H., Houtlosser M. (2009) Verpleegethiek(eerste druk).Baarn: HBuitgevers. Par. 2.5
en hoofdstuk 7 (copyright content)
Tussen dood en leven
Hoofdstuk 9: In plaats van de oude ethiek
De structuur van ethische revoluties
400 jaar geleden ontstond er een crisis in ons beeld van onze plaats in het helal. Het zonnestelsel
ontwikkeld door Ptolemacus (waarin de aarde het centrum was) voldeed niet goed. De berekening
van de posities van planenten was onvoldoende.
Er werd later aangenomen dat planeten in grote cirkels om de aarde bewogen,, maar ook in een
kleinere cirkel rond hun eigen baan.
Vervolgens stelde Copernicus een nieuwe benadering voor. Hij opperde de mogelijkheid dat alle
planeten, incl. de aarde om de zon draaien. Hierdoor ontstond veel weerstand, omdat onze geliefde
positie in het heelal moest worden opgegeven. Ook botste dit met de joods-christelijke opvatting
van de mens als kroon op de schepping.
Er kwam weerstand tegen de theorie van Copernicus. Hij had de beweging van planeten niet beter
voorspelt dan Ptolemacus. En hij maakte de fout dat hemellichamen zich in cirkels bewogen, terwijl
hun banen enigszins ellipsvormig(ovaal) waren ( later ontdekt door Kepler).
De discussie tussen de 2 theorieën bleef lang tijd bestaan, maar uiteindelijk won de theorie van
Copernicus. De dood is opnieuw gedefinieerd zodat zij een hart dat nog klopt uit iemands lichaam
kunnen halen ten behoeve van iemand met betere vooruitzichten. Er werd onderscheid gemaakt
tussen 'gewone' en 'buitengewone' behandelmethoden om zichzelf ervan te overtuigen dat
behandelingen niet altijd te maken hebben met kwaliteit van leven.
Meer fexibele aanhanger van de heiligheid-van-het-leven-docterine zijn er in geslaagd het leven,
de gezondheid en het welzijn van vrouwen boven dat van de ongeborene te stellen door te
ontkennen dat er bij de ongeboren vrucht al van een individu sprake is.
Tot slot word ethiek van de heiligheid van het leven beperkt tot de eigen soort. Dieren tellen hierbij
niet mee.
Heiligheid van het leven docterine kan worden gezien als de hedendaagse geneeskunde over leven
en dood, maar dan in moeilijker bewoording. Het gaat over het behandelen van (zieke) mensen en
wat hierbij bijv. pijn verlicht met morfne of euthanasie is. Pijn verlichten met morfne wordt hierbij
niet als euthanasie gezien.
We kunnen de conventionele ethiek van leven en dood blijven aanpassen, mar het is de vraag wat
voor toekomstverwachting we hebben van een ethiek waarin zoveel tegenstrijdigheden en
inconsistenties zitten en die zo 'schijnheilig' geworden is. Nieuwe medische technieken,
beslissingen in rechtszaken en verschuiving van publieke opinie vormen een constante bedreiging
op het hele bouwwerk. De moderne opvatting van de medische wereld is niet te vergelijken met die
van vroeger. De traditionele visie dat elk menselijk onschendbaar is, is gewoonweg ontoereikend
om antwoord te bieden op alle vragen.
De geboden herschrijven
In dit stukje worden de 5 oude geboden uit de oude ethiek, die niet voldeden, herschreven voor een
nieuwe ethische benadering van leven en dood. Deze nieuwe ethiek moet niet als vast worden
gezien maar als een voortgaan proces waarin onze ethische visie keer op keer kan worden
bijgesteld.
Eerst oude gebod: Behandel elke menselijk leven gelijkwaardig
In dit gebod staat beschreven dat elk leven even veel waard is en iedereen recht heeft op een
behandeling om hem in leven te houden. In de huidige samenleving geloofd bijna niemand meer
dat elk leven even veel waard is. (bijv. zwaar gehandicapte baby of man met alzheimer laten
sterven). Als we deze wet blijven toepassen, zal dit leiden tot absurde gevallen.
Eerst nieuwe gebod: Erken verschillen in de waarde van menselijk leven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller verpleegkundestudentjessaxion. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R58,87. You're not tied to anything after your purchase.
