100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Summary Lewenswetenskap opsommings vir vraestel twee R150,00
Add to cart

Summary

Summary Lewenswetenskap opsommings vir vraestel twee

 22 views  0 purchase

Hierdie opsommings bevat die volgende hoofstukke: Dna; die kode van lewe Meiose Genetika en oorerflikheid Evolusie deur natuurlike seleksie Menslike evolusie

Preview 4 out of 54  pages

  • February 11, 2024
  • 54
  • 2022/2023
  • Summary
All documents for this subject (1)
avatar-seller
zoearcher475
genetika en oorerflikheid
inleiding


 gregor mendel (1822-1884): „vader van genetika‟

konsepte in oorerwing




mendel se wet van dominansie

 wanneer twee homosigotiese organismes met kontrasterende eienskappe
gekruis word, sal al die individue van die F1-generasie die dominante eienskap
vertoon
 „n individu wat heterosigoties vir 'n bepaalde eienskap is sal die dominante
eienskap as die fenotipe hê

, monohibried kruisings

mendel se beginsel van segregasie

 „n organisme beskik oor twee 'faktore' wat skei of segregeer sodat elke gameet
slegs een van hierdie 'faktore' bevat
 elke eienskap word deur twee gene, wat op homoloë chromosome geleë is,
beheer
 wanneer gamete tydens meiose gevorm word, skei of segregeer die twee gene
van mekaar.‟n gameet bevat een van die twee allele van elke ouer



tipes dominansie

 volledige dominansie: een alleel is dominant en die ander is resessief, in so 'n
mate dat die resessiewe alleel deur die dominante alleel in die heterosigotiese
toestand verberg word
 onvolledige dominansie: geeneen van die twee allele van 'n geen is dominant
oor die ander nie, wat 'n intermediêre fenotipe in die heterosigotiese toestand tot
gevolg het
 kodominansie: beide allele van 'n geen is ewe dominant en beide allele kom in
die fenotipe in die heterosigotiese toestand voor


geslagsbepaling

 22 pare chromosome by mense is outosome en
 23ste paar chromosome is geslagschromosome/gonosome: verantwoordelik vir
die bepaling van geslag
 vroulike individu: twee identiese X chromosome (XX)
 manlike individu: een groot X-chromosoom en een klein Y-chromosoom (XY)

,onderskei tussen geslagschromosome (gonosome) en outosome in die kariotipes van manlike en
vroulike individue




manlik (groot X en klein Y)




vroulike kariotipe manlike kariotipe



geslagsgekoppelde oorerflikheid

 y-chromosoom: baie klein en dra geen ander gene. x-chromosoom: groter en dra
baie ander gene
 sekere genetiese afwykings kom meer dikwels in mans as vroue voor omdat
mans slegs een x-chromosoom besit
 indien „n abnormale alleel (selfs al is dit ressessief) op die x-chromosoom
van die man voorkom, sal die eienskap deel van sy fenotipe wees, wat
beteken dat hy die genetiese afwyking sal he

,  wanneer „n vrou, wat twee x-chromosome besit, egter „n abnormale resessiewe
alleel op een x-chromosoom dra, is daar „n groot kans dat sy op haar ander x-
chromosoom „n normale dominante alleel dra
 die dominante alleel oorheers dan die abnormale resessiewe alleel en sy
sal nie die genetiese afwyking vertoon nie
 die eienskap wat deur „n resessiewe geen veroorsaak word, sal slegs in
die fenotipe vertoon word indien albei x-chromosome die resessiewe geen
dra
 dus is daar „n baie kleiner kans vir „n vrou om die geslagsgekoppelde
afwyking te kry, as vir „n man
 voorbeelde:
1. die geen vir hare wat aan die binnekant van die pinna groei: op y-
chromosoom gedra
2. rooi-groen kleurblindheid:
 kleurblindheid: toestand waar daar nie tussen sekere kleure
onderskei kan word nie
 veroorsaak deur die afwesigheid van die proteïene wat deel vorm
van die rooi of groen keëltjies (fotoreseptore) in die retina van die
oog
 geen vir kleurblindheid is resessief op x-chromosoom gedra
 alhoewel „n vrou nie kleurblind is nie, is sy „n draer van die
resessiewe geen, wat sy aan haar nageslag kan oordra




„n man wat kleurblind is, kan die resessiewe geen op sy x-chromosoom net aan sy
dogter oordra. die dogter sal heel moontlik slegs „n draer wees en nie self kleurblind
wees nie, aangesien haar ander x-chromosoom (van haar moeder) waarskynlik die
domainante normale geen sal dra. indien hierdie dogter „n seun het, kan sy resessiewe
geen op haar een x-chromosoom aan hom oordra. hy sal dus kleurblind wees,
aangesien sy y-chromosoom, wat hy by sy pa erf, nie die dominante normale geen sal
dra nie



3. hemofilie
 die onvermoë van die bloed om te stol as gevolg van die gebrek
aan „n bloedstollingsfaktor.
 indien „n lyer hom/haarself sou sny, sal die wond aanhou bloei
totdat „n stollingsfaktor deur middel van „n oortapping in die
hospitaal toegedien word

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying this summary from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoearcher475. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy this summary for R150,00. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

53249 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now

Start selling
R150,00
  • (0)
Add to cart
Added