Summary
samenvatting epidemiologie (wetenschappelijke vorming 1)
- Course
- Institution
notities + informatie slides van het deel epidemiologie van wetenschappelijke vorming 1
[Show more]
Seller
Follow
geneeskundeUA
Reviews received
Content preview
EPIDEMIOLOGIEInhoud
H1: Inleiding ............................................................................................................................................ 1
H2: Ziekte volgens transmissie ............................................................................................................... 6
H3: Beschrijvende epidemiologie ......................................................................................................... 10
H4: Analytische epidemiologie - studieopzet ....................................................................................... 12
H5: onderzoek naar uitbraken en ziektebestrijding ............................................................................. 13
H6: gevalsberekeningen (measures of occurence) ............................................................................... 17
H7: Random errors (= willekeurige fouten) .......................................................................................... 24
H8: Verwarring en interactie (confounding en interaction) ................................................................. 26
H9: systematische fouten (errors/bias) ................................................................................................ 27
H10: Externe validiteit en representativiteit ........................................................................................ 29
H11: Associatiematen ........................................................................................................................... 29
H12: Oorzakelijk verband (= causaliteit) ............................................................................................... 30
H13: Maten van impact (measures of impact) ..................................................................................... 33
H14: Diagnostische testen: validiteit en betrouwbaarheid .................................................................. 35
H15: cross-sectional surveys ................................................................................................................. 40
H16: Cohort studies .............................................................................................................................. 46
H17: Gerandomiseerde klinische studies ............................................................................................. 48
H18: Case-control studies ..................................................................................................................... 53
H19: Systematische review en meta-analyse ....................................................................................... 57
Opdracht: Measures of Occurrence & association ............................................................................... 62
,H1: Inleiding
Wat is epidemiologie?
epidemiologie = epi -> op
demos -> mensen
logos -> studie
= studie die mensen bestudeert op
bevolkingsniveau
= studie van de epidemieën en hun preventie
= tak van de geneeskunde die epidemieën behandeld
epidemie = abnormale toename van een ziekte/probleem die je verwacht of een nieuwe ziekte
-> als veel mensen een klein risico hebben, dan is dat een groter probleem dan als een paar mensen een groot
risico hebben
causaliteitscriteria
= alle factoren die belangrijk zijn om aan te duiden wat de oorzaak is van een bepaalde reden (= causaliteit)
criteria:
1. sterkte van het verband (= associatie)
2. consistentie van het verband
3. specificiteit van het verband
4. temporaliteit (= tijdelijk)
5. biologische gradiënt (dosis/respons)
6. plausibiliteit (= kans dat iets voorkomt)
7. coherentie (tussen experimenteel en epidemiologisch bewijs)
8. experiment
9. analogie
definitie epidemiologie
De studie van de verspreiding en determinanten van gezondheidsgerelateerde toestanden en gebeurtenissen
in populaties en de toepassing van deze studie op de controle van gezondheidsproblemen.
- studie
§ omvat surveillance, observatie, testen van hypothesen, analytische research en experimenteel
onderzoek
§ gebruiken principes van statistiek, dus kwantitatief onderzoek
§ objectieven
× onderzoeken van de etiologie van ziekte en overdrachtswijzen
× bepaal de omvang van ziekteproblemen in de gemeenschap
× bestudeer de natuurlijke geschiedenis en prognose van ziekte
× evalueer zowel bestaande als nieuwe preventieve en therapeutische maatregelen en vormen
van gezondheidszorgverlening
× een basis bieden voor het ontwikkelen van overheidsbeleid en regelgevende beslissingen
- verspreiding
§ met betrekking tot tijd, plaats en categorieën of subgroepen van personen aangetast in een
populatie of gemeenschap
§ hypotheses vormen uit principe: time, place, person -> zo uiteindelijk tot conclusie komen (hoe,
waarom, waar)
1
,- determinanten
§ alle fysische -, biologische -, sociale -, culturele -, economische - en gedragsfactoren die de
gezondheid beïnvloeden
§ alle factoren die invloed hebben op gezondheidstoestand
§ analystisch
- gezondheidsgerelateerde toestanden
§ omvat ziekten (‘diseases’), doodsoorzaken, gedrag, reactie op preventieve programma’s en
voorziening en gebruik van gezondheidsaanbod
- populaties
§ Een van de belangrijkste onderscheidende kenmerken van epidemiologie is dat het gaat om groepen
mensen in plaats van om individuele patiënten.
- controle
§ epidemiologische gegevens helpen bij de besluitvorming over de volksgezondheid
§ zorgen voor ontwikkelen en evalueren van interventies om gezondheidsproblemen te beheersen en
te voorkomen
§ primaire functie van toegepaste, of veldepidemiologie (~Volksgezondheid) & klinische epidemiologie
(~klinische praktijk)
vragen en studies
vragen:
- Wat is de ziektelast?
- Wat is de diagnose van de ziekte?
- Wat is de prognose van een ziekte?
- Wat zijn de risicofactoren/blootstellingen die een ziekte veroorzaken?
type studies om vragen te beantwoorden
- beschrijvende epidemiologie
§ niet-causale analyses die waargenomen gegevens beschrijven (bijv. surveillance) (medical based
medicine)
§ Het onderzoeken van de verspreiding van een ziekte in een populatie en het observeren van de
basiskenmerken van de verspreiding ervan in termen van tijd, plaats en persoon
§ Typische onderzoeksopzet: gemeenschapsgezondheidsenquête (geschatte synoniemen - cross-
sectionele studie, beschrijvende studie)
- analytische epidemiologie
§ algemeen
× Het testen van een specifieke hypothese over de relatie van een ziekte tot een vermeende
oorzaak, door het uitvoeren van een epidemiologische studie die de blootstelling van belang aan
de ziekte van belang relateert
× Typische studieontwerpen: cohort, case-control
§ voorspellende epidemiologie
× gebruik van waargenomen gegevens om uitspraken of voorspellingen te doen (bijvoorbeeld
gebruikt in de klinische epidemiologie).
§ causale epidemiologie
× causale effecten van risicofactoren/blootstellingen op ziekte. (evidence based medicine)
× elke factor eruit halen en de invloed ervan bekijken op de ziekte maar zo kan je bewijzen dat
alcohol de oorzaak is van kanker wat niet het geval is dus altijd rekening houden met andere
factors
belangrijk: epidemiologische resultaten zijn niet het enige bewijs voor causaliteit
2
, epidemiologist
tellen, verdelen en vergelijken
- Tellen op basis van gevalsdefinitie, d.w.z. een reeks standaardcriteria om te classificeren of een persoon
een bepaalde ziekte, syndroom of andere gezondheidstoestand heeft
- Deel door het aantal gevallen gedeeld door de grootte van de bevolking of door de grootte van de
populatie per tijdseenheid
epidemioloog is geen arts maar geeft arts wel tools om het makkelijker te maken
- Onderzoekt de etiologie van ziekte en overdrachtswijzen
- Ontdekt de tussenpersoon-, gastheer- en omgevingsfactoren die van invloed zijn op de gezondheid
- Bestudeert de natuurlijke geschiedenis en prognose van ziekte
- Bepaalt het relatieve belang van oorzaken van ziekte, invaliditeit en overlijden
- Identificeert die segmenten van de bevolking die het grootste risico lopen op specifieke oorzaken van
slechte gezondheid
- Evalueert
§ zowel bestaande als nieuwe preventieve en therapeutische maatregelen en wijzen van
gezondheidszorg
§ de effectiviteit van gezondheidsprogramma's en -diensten bij het verbeteren van de volksgezondheid
- Een basis bieden voor het ontwikkelen van overheidsbeleid en regelgevende beslissingen
=> allemaal belangrijke rol naar volksgezondheid toe
epidemiologie en biostatistiek verschil
houdt rekening met biologie en zoek naart de determinanten van de geneeskunde. Statistiek is wiskundig en
gebruikt wiskundige methoden en gaat veel verder dan biologie. Deze wordt heel sterk ondersteund door
progamma’s. de statisticus is voor de standaard analyse van statistieken niet meer nodig. De statisticus kan zich
dan focussen op de kern van het onderzoek en de oplossing ervan
public health
5 basisfuncties van de volksgezondheid:
- Gezondheidsdoelstellingen en -prioriteiten vaststellen
§ Descriptieve epidemiologie: gegevens verzamelen, invoeren, analyseren om tot een
conclusie/oplossing te komen
- Gezondheidsbevordering
§ Lange en korte termijn effecten aankondigen om de mensen controle te geven over hun leven. Dit
door de overheid, studies… Kwaliteitsonderzoek is hier heel heel belangrijk, waarschijnlijk
belangrijker dan kwantitatief maar is wel nodig om het onderzoek op te starten
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller geneeskundeUA. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R246,76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now