Dit document is een samenvatting van het deel 'algemene pathologische ontleedkunde' gegeven door prof. Sciot binnen het vak ziektemechanismen.
Ik behaalde een 17/20 voor ziektemechanismen
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Ziekte en Diagnose............................................................................................................1
A. Wat is een Ziekte? Wat is een Diagnose? De rol van de histopathologie....................................2
B. Doelstelling van het morfologisch onderzoek.............................................................................2
C. Methodes in de pathologie.........................................................................................................2
Hoofdstuk 2: Celpathologie: cellulaire adaptatie als reactie op celbeschadiging....................................5
A. Reversibele beschadiging...........................................................................................................5
B. Irreversibele beschadiging..........................................................................................................9
Hoofdstuk 3: extracellulaire pathologie................................................................................................12
A. Collageenziekten......................................................................................................................12
B. Elastine pathologie...................................................................................................................12
C. Proteoglycaan pathologie.........................................................................................................12
D. Pathologie van de lamina basalis..............................................................................................12
E. Amyloidose...............................................................................................................................12
Hoofdstuk 4: De ontsteking..................................................................................................................15
A. Inleiding....................................................................................................................................15
B. Exsudatieve ontsteking.............................................................................................................16
C. De proliferatieve ontsteking......................................................................................................22
D. Heling en herstel.......................................................................................................................24
Hoofdstuk 5: tumoren..........................................................................................................................26
A. Wat is een tumor? Een werkbare definitie...............................................................................26
B. Histologische diagnose van tumoren........................................................................................27
D. Verspreiding van kankers..........................................................................................................35
E. Precancereuze letsels................................................................................................................39
F. Het effect van de tumor op de gastheer....................................................................................41
G. Het effect van de gastheer op de tumor: verdedigingsmechanismen......................................41
Hoofdstuk 1: Ziekte en Diagnose
,A. Wat is een Ziekte? Wat is een Diagnose? De rol van de histopathologie
Ziekte = een min of meer scherp omschreven entiteit van suboptimaal functioneren, aan deze entiteit
wordt een naam gegeven van een ziekte.
Diagnosticeren en Diagnose:
- Een proces, zoektocht of strategie gebruikt in het interpreteren van de klacht van de patiënt
naar de identificatie van de ziekte toe
- Eindpunt van de zoektocht naar wat er met de patiënt scheelt -> het benoemen van de ziekte
Voor het bereiken van een diagnostisch eindpunt is pathologisch anatomisch onderzoek cruciaal,
maar er zijn een aantal beperkingen:
- Niet alle ziekteprocessen hebben morfologische uitdrukkingsvormen (diabetescoma of
hartritmestoornissen -> niet vast te stellen onder microscoop)
- Morfologische uitdrukkingsvormen leiden niet noodzakelijk tot een specifieke diagnose,
sommige letsels komen bij zeer veel aandoeningen voor (zeer aspecifiek)T
- Probleem van representativiteit. Het gepreleveerde weefsel moet op de juiste plaats
genomen worden
o Vb: letsel onder de carina gelegen kan niet gediagnosticeerd worden door een
mucosabiopsie van de trachea, maar wel door een transcarinale punctie. Indien men
een kleine naaldbiopsie verricht in een groot sarcoom, moet men rekening houden
met het feit dat sarcomen zeer heterogeen kunnen zijn, van laag- tot hooggradig.
-> de informatie kan dus zeer onvolledig zijn
- Niet alle letsel aanwezig in het gepreleveerde weefsel worden gevonden. Naarmate het te
zoeken letsel kleiner is, wordt de trefkans kleiner. Voor tumorcellen geldt ook: de kans op
ontdekken van de tumorcellen wordt groter naarmate ze meer aberrant zijn tov de andere
cellen, in een groepje gaan liggen, en naarmate de onderzoeker beter getraind is
- Soms is het onderzoek te vroeg zodat letsels in een prediagnostisch stadium voorkomen.
B. Doelstelling van het morfologisch onderzoek
De patholoog anatoom tracht antwoorden te formuleren op volgende vragen:
1. Is er tumor aanwezig of is het letsel een ontsteking, of een ander proces?
2. In geval van tumor: is dit een goedaardige of een kwaadaardige tumor?
3. Om welke tumor gaat het en wat is zijn graad van differentiatie? Dit heeft belang in de keuze
van de behandeling, en in de prognose van de aandoening
4. Welk stadium van uitbreiding of uitzaaiing van de tumor? Dit heeft belang in de
nabehandeling en prognose.
5. Indien geen tumor, wat is de etiologie/oorzaak van het letsel? Infecties door bacteriën,
virussen, nederzetting van endogene/exogene materialen, beschadiging door metabole
afwijkingen?
6. Het type, de graad van activiteit, en/of de ernst van het letsel? Is het een sluimerende
ontsteking, of een actieve ontsteking? Dit heeft belang voor het type behandeling: actieve
ontstekingen beantwoorden beter aan behandeling.
7. De graad van vordering van de schade en de graad van omkeerbaarheid van de schade? Ook
dit is van belang om het type behandeling en de prognose van de aandoening te bepalen.
C. Methodes in de pathologie
Morfologische onderzoeken vertrekken van een staal dat macroscopisch of microscopisch onderzocht
wordt.
, - Cytologie -> staal bestaat uit losse cellen
- Biopsie -> klein weefselfragment
- Resectiespecimen -> weefsel of orgaan verkregen door operatie
- Autopsie -> volledig lichaam na overlijden
Elk type onderzoek heeft zijn beperkingen -> het advies van de patholoog anatoom is essentieel bij
het kiezen van de beste strategie.
C.1. Cytopathologie
Relevantie:
- Afschrapen van cellen van een mucosa, of verzamelen van cellen uit een weefsel door
aspiratie via een fijne naald -> diagnose (vooral van tumoren)
- Deze techniek maakt gebruik van afwijkende kenmerken van cytoplasma en van de kernen
van cellen die deel uitmaken van tumoren
Voordelen en nadelen:
- Beperkt tot het staal dat verkregen werd, en tot het ogenblik waarop het staal verkregen
werd. Hierdoor kunnen volgende problemen bestaan:
o Sampling errors: het staal is op de verkeerde plaats genomen, de punctie bevat geen
cellen van het letsel
o Technische problemen: het staal is niet goed gefixeerd, uitgestreken of bewerkt.
o Interpretatieproblemen: niet alle tumoren laten zich diagnosticeren dmv een
cytologisch onderzoek. Het is ook mogelijk dat de kenmerkende cellen niet
opgemerkt werden in de staal. Indien een diagnose gesteld kan worden, kan men
weinig informatie verkrijgen over de stadiëring van het letsel.
- Cytologisch onderzoek, uitgevoerd door een ervaren cytoloog, is een weinig ingrijpend en
betrouwbaar screeningsonderzoek.
C.2. Histopathologie
Vertrekt van weefsel verkregen door diagnostische ingrepen, biopsie met naald, resectie van organen
of delen ervan -> resectiestukken
- Eerst macroscopisch onderzoek van de resectiestukken
- Dan neemt men prelevementen uit het orgaan, deze worden verder bewerkt
o Paraffinecoupes
Basistechniek van gelijk welk microscopisch onderzoek. Weefsel fixeren in
een oplossing waarvan samenstelling aangepast is aan noden van het
onderzoek. Vervolgens kleruing door bv. H&E
o Sneldiagnostiek door vriescoupe
Snel invriezen van ongefixeerd weefsel -> laat toe het weefsel onmiddellijk te
snijden en te kleuren. Enzymatische en immunologische eigenschappen van
weefsel blijven bewaard, maar deze techniek is minder gedetailleerd.
o Histochemie
Voor het aantonen van bepaalde weefselcomponenten door hun chemische
samenstelling. Bijv. collageen, glycogeen, vetten en mucines.
o Immunohistochemie
Weefselcomponenten aantonen door middel van hun antigene kenmerken.
Antistof aanbrengen die zichtbaar gemaakt kan worden -> subcellulaire
lokalisatie van antigenen aantonen. Monoclonale en plyclonale antistoffen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Stethoscope3000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R190,57. You're not tied to anything after your purchase.
