Examen reeds foutloos afgelegd aan de hand van dit document.
Samenvatting op basis van de cursus en alle notities van de lessen. Gezien de komst van het nieuw Sw. heb ik geprobeerd de structuur duidelijk weer te geven door het gebruik van 2 kleuren van titels.
Oranje titels = oud Sw.
Roze titel...
,Inleiding
Inhoud van het vak
Momenteel zijn ze bezig met het herschrijven van het Strafwetboek
- Vooral wijziging in de vorm, veel minder in de inhoud
Inwerkingtreding wordt verwacht ergens in 2026
- Alle feiten van voor die inwerkingtreding zullen nog behandeld moeten worden volgens het
huidig Strafwetboek
o Dus het oude Strafwetboek gaat niet onmiddellijk verdwijnen als je rekening houdt
met de verjaringstermijnen
Wij zullen in de lessen dus aandacht moeten besteden aan de 2 wetboeken
Verandert er veel?
- Met boek II valt het mee : 3-4 nieuwe misdrijven, aantal misdrijven zijn geschrapt (ook niet
veel), aan bepaalde misdrijven heeft men gesleuteld
- In boek I is er wél veel gewijzigd
o Tot nu mocht je alle interpretatietechnieken gebruiken, behalve de analogische
interpretatie is verboden
▪ Dit is nu verandert naar ‘het is van strikte interpretatie, de analogische
interpretatie is niet van toepassing’ – maar de professor vraagt zich af hoe
we dit nu moeten interpreteren
• Volgens de strikte interpretatie is de evolutieve en theologische
interpretatie uitgesloten – maar volgens de parlementaire stukken
en in de wet zelf staat dat de evolutieve interpretatie wél van
toepassing is
o Dit zijn de moeilijkheden die er zullen zijn
o Verder zijn ook de verzwarende omstandigheden en morele bestanddelen gewijzigd
o …
Prof kan ons onmogelijk heel de cursus opnieuw geven, wij zullen vooral de fundamentele dingen
zien die nodig zijn om boek II te begrijpen
Bijzonder strafrecht → gaat dus over boek II van het Strafwetboek
- Daarin staat vanalles – o.a. bepalingen van kerkelijke erediensten en stoeten waarvan de
laatste toepassing zich in de 19de bevindt maar alsnog is het opnieuw opgenomen in het
nieuwe Strafwetboek
- In de praktijk worden slechts enkele misdrijven vervolgd, 80% van de zaken gaat over het
volgende (en de rest is dus zeer beperkt) :
o Mensenhandel
o Drugs
o Slagen en verwondingen
o Diefstal
→We zouden ons kunnen beperken tot die 4 misdrijven, maar dat doet de prof niet – maar
we kunnen ook niet alles zien
1
, - We zullen ons in deze cursus beperken tot de meest interessante en meest toegepaste
misdrijven
- In het nieuwe Strafwetboek is de volgorde van de titels helemaal verandert
o Vb. oude Strafwetboek begon met de misdrijven tegen de veiligheid van de staat – in
het nieuwe Sw. staat dit helemaal achteraan
Daarachter kwamen de internationale misdrijven – maar dit gaan wij niet zien
Lesmateriaal
Syllabus van vorig jaar komt op Canvas (dus m.b.t. het oud Strafwetboek)
M.b.t. het nieuwe Strafwetboek is de prof de syllabus nog aan het schrijven en dit zal stuk per stuk
online komen
→We zullen dus met 2 syllabussen zitten en ook 2 verschillende inhoudsopgaven aangezien de
volgorde helemaal wijzigt
Strafwetboek nodig (niet-geannoteerd)
- Van belang je wetboek te gebruiken, mag ook gebruikt worden op het examen
o Belangrijk om te weten waar alles staat en met die teksten te kunnen omgaan
Examen
Open boek
- Je moet dus op een andere manier studeren – gaat niet over het reproduceren van kennis,
wel over het verstaan en het kunnen toepassen
Kleine casussen die je moet kunnen toepassen – hierbij is de redenering van belang
- Kunnen uitleggen waarom het een of het ander het juiste antwoord is
o Je moet met de materie bezig zijn en het goed verstaan
Zorgen dat je de structuur kent, weten waar alles staat
Belang van het bijzonder strafrecht
Zonder het bijzonder strafrecht heeft het algemeen strafrecht geen betekenis
- De misdrijven maken dat het algemeen strafrecht tot leven komt
o Wisselwerking tussen de 2 : het bijzonder strafrecht voedt het algemeen strafrecht
▪ Door de studie van de misdrijven dat zaken zoals de deelneming, de poging,
het moreel bestanddeel kan je algemene regels maken die toepasselijk zijn
op alle misdrijven
- In het oud Strafwetboek ga je specificiteiten tegenkomen die niet altijd terug te vinden zijn
in het algemeen strafrecht
o Je kan per misdrijf gaan moduleren en dat zorgt dat je bijzondere regels hebt
▪ Soms worden deze overgenomen in het algemeen strafrecht
Bij de Franse Code Pénal was het idee dat men heel duidelijk aangaf voor elk misdrijf welke straf
van toepassing was
2
, - Men voorzag quasi geen marges, geen beoordelingsbevoegdheden aan de rechter
o Was bijgevolg een zeer repressief en streng wetboek omdat het de rechter niet
toeliet om geval per geval te bekijken
Het Strafwetboek reageert daarop en gaat veel meer vrijheid geven aan de rechter
- Het nieuwe Strafwetboek gaat ook in die piste verder – de ruimte voor de strafrechter wordt
zelfs nog groter
o Kritiek hierop: ‘strafrecht = loterij’ omdat men nooit kan weten wat de uitkomst zal
zijn – want dit hangt af van de individuele toepassing van de rechter en de ene
rechter zal veel strenger zijn dan de andere
▪ Wetgever gaat nog veel meer mogelijkheden voorzien en zegt dat men later
bij het nieuwe wetboek van het strafproces dit probleem zal aanpakken –
men schuift het probleem dus eigenlijk op
Wat de misdrijven zelf betreft: tussen 1810 en 1867 was er niet zo’n groot verschil want we zitten in
een pre-industrieel tijdperk, met een overgang in de maatschappij van de adel en de geestelijkheid
die de macht had naar de nieuwe machthebbers nl. de burgerij → dit gaat zich vertalen in dat
wetboek op verschillende manieren:
- Bij misdrijven tegen de eigendommen : de nieuwe burgerij wenst hun eigendommen
beschermd te zien en de nieuwe straffen daarvoor zijn enorm hoog – ook bij diefstal is dit
het geval
- Wanneer je naar seksualiteit gaat kijken dan ziet men dit als seksualiteit van de man, vindt
plaats in het huwelijk en is gericht op voortplanting
Je krijgt ondertussen een totaal nieuwe visie in vergelijking met die ideeën van het pre-industrieel
tijdperk
- Wetgever heeft geprobeerd om een moderne visie te geven aan een aantal misdrijven
o Vb. men had in een aparte wet al de hele seksuele wetgeving hervormd – dit was
geplukt uit het ontwerp van Strafwetboek, maar om dit snel door te voeren werd dit
in een aparte wet gedaan
▪ I.p.v. de voortplanting is het hier de individuele seksualiteit en de aantasting
van die individuele seksualiteit wordt de waarde die men gaat beschermen
o Het eerste misdrijf die we gaan bespreken heeft betrekking op het milieu
▪ Tot nu toe was er geen enkel milieumisdrijf in het Strafwetboek
• Maar de wetgever ziet met de milieucrisissen, klimaatsverandering
dat dit toch een belangrijk punt is
o Conclusie je krijgt dus heel wat nieuwe zaken – vooral het bijzonder strafrecht wordt
enorm beïnvloed door de verschillende opvattingen die bestaan over de waarden
die in een maatschappij van belang zijn
▪ Vb. in de 19de E was verkrachting binnen het huwelijk niet mogelijk – deze
opvattingen zijn verlaten
▪ Praktisch betekent dit dat als de waarden veranderen ook de bestanddelen
en de interpretatie van die bestanddelen van een misdrijf gaan veranderen
Is er een tendens in het bijzonder strafrecht om soepeler te zijn?
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtencrimivub. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R330,61. You're not tied to anything after your purchase.
