Biologie
Fotosintese en respirasie
Fotosintese
Ekosisteem: Netwerk v interaksie tussen organismes + tussen organismes en
hul omgewing.
Hoe produseer plante hul eie voedsel:
Fotosintese: Proses waardeer plante koolsuurgas, water + energie v d son
gebruik in ‘n reek chemiese reaksies om glukose + suurstof te produseer.
Die proses v fotosintese
Vereistes:
Sonlig: Verskaf energie (stralingsenergie/ligenergie)
Chlorofil: Pigment in plantselle w d stralingsenergie v d son absorbeer.
Koolstofdioksied (koolsuurgas, CO2): Word uit d lug deur blare geabsorbeer
deur klein openinge (stoma) op d oppervlak v d blaar.
Water: Word uit d grond deur plant se wortels + stam geabsorbeer.
Fotosintese begin wanneer ligenergie v d son groen dele v d plant tref.
Chlorofil absorbeer d ligenergie.
Ligenergie w deur chlorofil geabsorbeer word, word gebruik om d
koolstofdioksied chemies met water te verbind.
Voedselmolekules word gevorm. (Glukose: Suiker)
Wanneer al d fotosintesereaksies plaasgevind het is daar
voedselmolekule (glukose) en suurstof (O2) gemaak.
Van die voedselmolekule word gebruik + van dit word gestoor as stysel.
Suurstof word as byproduk in gasvorm in d lug vrygestel.
(CO2 + H2O) ligenergie vanaf son vasgevang (C6H12O6 + O2)
koolatofdioksied + water deur cholorofil glukose
+ suurstof
Produkte v fotosintese
Glukose:
Suikermolekuul (hoofproduk)
Dien as bron v energie v lewende organismes.
Word gestoor as stysel.
Suurstof:
Word in lug vrygestel.
Belangrikste gas nodig vir alle lewende organismes om te oorleef.
Fotosintese
1
, 1. Sonlig: Ligenergie vanaf d son tref groen dele v d plant + word deur
chlorofil absorbeer.
2. Chlorofil: Groen stof in plantselle absorbeer ligenergie + verander dit
na chemiese energie om glukos te vorm.
3. Water: Water + koolstofdioksied = 2 v d hoofbestandele benodig v
fotosintese.
D 2 stowwe bestaan uit kleiner deeltjies: molekule.
Fotosintese veroorsaak dat watermolekule opbreek + d waterstof +
suurstofatome v mekaar skei. Suurstof word vrygestel.
4. Glukose vervaardig deur fotosintese word vervoer na res v d plant v
voedsel.
Hoekom is fotosintese baie belangrik:
Help plante voedsel maak w hul benodig.
Suurstof word geproduseer w plante + diere benodg v respirasie.
Verwyder koolsuurgas uit d lug.
Sellulose: Hoof boumateriaal v plante + word gebruik om struktuur +
ondersteuning aan plante te gee. (deel v selwande)
Respirasie
Proses waardeur energie vanuit voedsel vrygestel word deur reek v chemiese
reaksies.
Energie word gestoor in voedsel as chemiese potensiële energie.
Chemiese potensiële energie in voedsel respirasie energie v organisme
Hoofbron v energie v ons liggame: koolhidrate
Wanneer koolhidrate nie beskikbaar is nie word vette gebruik om energie te
produseer.
Respirasie vind altyd plaas.
Aerobiese respirasie: Repirasie w plaavind teenwoordigheid v suurstof.
(C6H12O6 + O2) in lewende selle (CO2 + H2O + energie)
glukose + suurstof koolstofdioksied + water + energie
Vereistes v respirasie
Glukose
Suurstof
Produkte v respirasie
Koolstofdioksied
Byproduk v respirasie.
Water
Ook ‘n byproduk v respirasie.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SimIStudying. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R80,00. You're not tied to anything after your purchase.