Summary
Samenvatting Leereenheid 5, Europees recht, RS0432
- Course
- Institution
Leereenheid 5, Europees recht, RS0432
[Show more]
Seller
Follow
demeta
Reviews received
Content preview
Europees rechtLEH 5: Rechtsbescherming in de EU
Inleiding: cursussite
In de cursus Inleiding Europees recht is besproken: Hoe het stelsel van rechtsgangen van de EU is
vormgegeven. Daarbij is ingegaan op:
De toegang tot de rechter in het EU-recht
De verschillende rechtsgangen
De verschillende acties die mogelijk zijn bij problemen die door EU-lidstaten, EU-instellingen en
particulieren ontstaan.
In deze LEH: wordt herhaald de belangrijkste elementen die daarbij aan de orde zijn gekomen en wordt
het onderwerp rechtsbescherming verder uitgediept. We gaan daarbij in op:
De procesvoering bij de EU-rechters
De rechtsbescherming bij beroepen wegens niet-nakoming, tot nietigverklaring
Acties wegens nalaten
Niet-contractuele aansprakelijkheid van de EU
De vorderingen bij de nationaalrechtelijke instanties
De prejudiciële procedure
Staatsaansprakelijkheid
Contractuele aansprakelijkheid van de EU
Leerdoelen
De taken/bevoegdheden en rollen van het HvJ-EU weergeven.
De toegang tot de rechtsgangen in het EU-recht uitleggen en toepassen.
De mogelijke procedures tegen adressanten (EU-lidstaten, EU-instellingen en particulieren)
benoemen en toepassen.
Beoordelen of de procedures m.b.t. effectieve rechtsbescherming in de EU goed zijn doorlopen.
Arresten
Inleiding Europees recht:
Plaumann
Cilfit
Les Verts
Tabaksreclame
Kobler
Kadi I
Digital Rights Ireland
Europees recht:
Francovich
Dillenkofer
Bergaderm
Textilwerke Deggendorf t. Duitsland
Lesstof
H5 van het studieboek
Jaarlijkse vakantie (uitspraak Gerechtshof Den Haag) > ECLI:NL:GHDHA:2014:72
Pagina 1 van 43
,Inleiding
Bronnen van het EU-recht zijn o.a.: De arresten en beschikkingen van het HvJ-EU (= Het Hof van
Justitie van de EU) en het Gerecht.
Het Europese integratieproces wordt beïnvloed door:
de Verdragen
rechterlijke instanties van de EU
Volgens het HvJ-EU is er een EU-rechtsorde dat bestaat uit:
1. EU-lidstaten
2. EU-onderdanen ofwel particulieren (= natuurlijke personen en rechtspersonen)
Onafhankelijk van de nationale wetgeving van de EU-lidstaten schept de EU-rechtsorde rechten en
plichten, ook voor EU-particulieren (= natuurlijke personen en rechtspersonen).
Om de EU-rechtsorde te handhaven moeten toepasselijke regels worden nageleefd.
Het HvJ-EU beschouwt de EU als een rechtsgemeenschap, omdat de EU-lidstaten als de EU-instellingen
zich niet kunnen onttrekken aan de toetsing van de verenigbaarheid van hun handelingen met:
3. het primaire EU-recht
4. het VWEU (in het bijzonder)
De EU-rechtsorde is onderworpen aan: de beginselen van de rechtsstaat.
Het is aan het HvJ-EU en het Gerecht om te onderzoeken:
5. De verenigbaarheid van EU-maatregelen
6. De verenigbaarheid van de EU-lidstaten met het EU-recht
7. De wettigheid van handelingen van EU-particulieren krachtens het EU-recht
Art. 19 lid 1 VEU = Omschrijft dit abstract als het toezien op de eerbiediging van het recht bij de
uitlegging en toepassing van de Verdragen.
Doel van het toezicht op de wettigheid van handelingen van de EU-lidstaten (incl. haar instellingen,
organen en instanties) m.b.t. het EU-recht is:
8. De abstracte waarborging van het EU-recht
9. De bescherming van de EU-particulieren tegen handelingen die in strijd zijn met het EU-recht.
De taak om de rechtsbescherming van EU-particulieren te waarborgen is verdeeld tussen:
10. Het HvJ-EU en het Gerecht
11. De rechterlijke instanties van de EU-lidstaten
Dit betekent niet dat zij onafhankelijk van elkaar functioneren. Ze hebben namelijk een rechtelijke
samenwerking.
De nationale rechters van de EU-lidstaten en de EU-rechters staan beide garant voor: de effectieve
toepassing van het EU-recht, elk in overeenstemming met hun eigen bevoegdheden.
De nationale rechters van de EU-lidstaten zijn dus betrokken bij de handhaving van het EU-
recht. Nationale rechters van de EU-lidstaten worden daarom genoemd: gedecentraliseerde
EU-rechters.
EU-particulieren kunnen zich beroepen op het EU-recht en dat eventueel afdwingen. Zo wort het EU-
recht gewaarborgd. Het HvJ-EU en het Gerecht beschouwen dit al een constitutief element van de EU-
rechtsorde die in de eerste plaats is gebaseerd op de constitutionele tradities die de EU-lidstaten gemeen
hebben. Het constitutieve element is terug te vinden in:
12. Artt. 6 en 13 EVRM = De doeltreffende voorziening in rechte bij een bevoegde rechter
13. Art. 47 Handvest van de grondrechten van de EU (hierna: het Handvest) = De doeltreffende
voorziening in rechte bij een onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie.
Kortom; Het is van belang dat de nationale rechtsordes van EU-lidstaten een effectieve toegang tot de
rechter garanderen in gevallen waarin de door het EU-recht gewaarborgde rechten en vrijheden van EU-
particulieren zijn geschonden. M.a.w.: de EU-lidstaten moeten zorgen voor een effectieve rechterlijke
controle op de nalevering van:
14. Het EU-recht
15. De nationale wetten die gericht zijn op de verwezenlijking van de in het EU-recht neergelegde
rechten.
Dit lijkt sterk op art. 51 Handvest = Regelt de reikwijdte van de grondrechten die in de rest van het
Handvest zijn neergelegd.
Pagina 2 van 43
,Hierna wordt besproken: De belangrijkste procedures voor het HvJ-EU, het Gerecht en de
nationale rechterlijke instanties, voor zover deze nationale instanties EU-recht handhaven.
De procedures komen aan de orde in de volgorde waarin zij in het VWEU worden genoemd.
De voorwaarden en specifieke kenmerken van elke procedure worden onderzocht vanuit het oogpunt van
een rechter of een advocaat die de ontvankelijkheid en de gegrondheid van een zak moet beoordelen.
Pagina 3 van 43
, Procedures voor het HvJ-EU en het Gerecht
Inleiding
VWEU, met name artt. 258 t/m 280 = Beschrijft de kenmerken van de bij het HvJ-EU en het Gerecht
ingestelde procedures.
In deze artikelen wordt het begrip ‘’HvJ-EU’’ slechts in algemene zin gebruikt, maar dit moet worden
opgevat als een verwijzing daar het HvJ-EU als geheel zoals beschreven in art. 13 VEU.
16. Art. 256 lid 1 VWEU en Statuut van het HvJ-EU = De daadwerkelijke bevoegdheden van het HvJ-
EU en het Gerecht.
Het Gerecht is bevoegd om in eerste aanleg kennis te nemen van elk beroep:
17. Art. 263 VWEU = Tot nietigverklaring.
18. Art. 265 VWEU = Wegens nalaten.
19. Artt. 340 lid 2 tweede alinea jo. 268 VWEU = Over de niet-contractuele aansprakelijkheid van de
EU.
20. Art. 272 VWEU = Uit hoofde van arbitragebeding vervat in een door of namens de EU
gesloten overeenkomst.
Art. 51 Het Statuut van het HvJ-EU = Bevat uitzonderingen op bovengenoemde regels ten gunste
van de bevoegdheid van het HvJ-EU.
Art. 267 VWEU = Het HvJ-EU is bevoegd om uitspraken te doen over prejudiciële vragen van
nationale rechterlijke instanties i.h.k.v. art. 267 VWEU.
Art. 256 lid 3 VWEU = De mogelijkheid om bevoegdheden op het gebied van prejudiciële vragen
d.m.v. het Statuut van het HvJ-EU over te dragen aan het Gerecht. Tot op heden is hiervan géén
gebruik gemaakt.
Het Statuut van het HvJ-EU, die aan de Verdragen is gehecht en de regelementen van procesvoering van
het HvJ-EU en het Gerecht =
21. Regels over de organisatie en de procesvoering van het HvJ-EU en het Gerecht.
22. Beschrijving van procedures die niet in het VWEU worden genoemd, zoals:
o De hogere voorziening bij het HvJ-EU tegen bepaalde beslissingen van het Gerecht.
o De procedure bij het Gerecht over geschillen inzake intellectuele eigendomsrechten.
Pagina 4 van 43
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demeta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R306,58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now