1800-1850: kleine bedrijven met kleine productie gemaakt in huis
1850-1930: opkomst van grote bedrijven onder leiding van professionals met
massaproductie BIG BUSINESS
1930-1970: vormen van nieuwe organisaties en maatwerk voor decentrale markten
Kenmerken van Big Business:
- Grote gebouwen met veel personeel
- Grote complexe organisaties met differentiatie van taken
- Horizontale en verticale integratie van de markt samenwerking tussen
concurrenten (horizontaal) en tussen leveranciers, produceten en distributeurs
(verticaal)
- Door het opkopen ontstaan conglomeraten onderneming actief in diverse
markten
- Bedrijven worden extern gefinancierd door banken, hierdoor lopen ondernemers
veel minder financieel risico
- Oligopolie een bepaald product met weinig aanbieders, wordt moeilijk om te
concurreren
- Minder de onzichtbare hand en meer de zichtbare hand manegerial revolution,
managers bepalen de markt meer.
De overgang van een traditionele samenleving naar een moderne, georganiseerde
samenleving:
- Afname van betekenis van standen, kerk, religie en familie
- Opkomst van grootschalige industrie, loonarbeid, steden en wetenschap
- Opkomst verstedelijking en versnelling
- Opkomst arbeider heeft meer invloed
- Opkomst kapitalistisch systeem
- Nieuwe tegenstelling in de maatschappij arbeider vs bazen
Hoofdstuk 2: 19e -eeuwse sociologen: Marx. Durkheim en Weber
Karl Marx 1818-1833: Opkomst kapitalistisch systeem en de klassenstrijd: kapitaal versus
arbeider
Emile Durkheim 1858-1917: ideeën over verandering in de samenleving er is een
onderlinge afhankelijkheid in een bedrijf.
Max Weber 1864-1920: Weber is bekend om het proces van rationalisatie.
Proces van differentiatie en machtsconcentratie:
Een opsplitsing van activiteiten arbeidsdeling. Machstverschillen zijn gevolg van dat je het
anders organiseert.
,Proces van commodificatie of verwaring
Activiteiten en hun opbrengsten worden afgemeten aan het geld dat ze opbrengen en
teruggebracht tot waren (commodoties) die op de markt verhandeld worden. Ook arbeid is
koopwaar en wordt verricht in ruil voor loon.
Proces van rationalisatie
Het ordenen en systematiseren (organiseren) van de werkelijkheid om deze beheersbaar te
maken, waarmee ons denken en handelen steeds meer onderworpen wordt aan berekning,
beredenering en beheersing. MAX WEBER
Het scientific management van Taylor:
In het scientific management zie je de ontwikkelingen terug die sociologen schetste:
Hoofdstuk 3: Frederick Taylor (& Fayol, Gulik, Ford): ideaal, kritiek & partij
Managementtheorieën zijn voorschriften en leggen uit hoe het zou moeten en Taylor
probeert een ideaal neer te zetten. Historische context is van belang: er zijn
radicale/revolutionaire ontwikkelingen.
Adam Smith: efficiency beweging 19e eeuw zo snel mogelijk en zoveel mogelijk maken
want samenwerken en goed organiseren zorgen voor een efficiëntere productie.
Fredrick Taylor 1856-1915
Inefficiëntie is een groot probleem. Hij vond dat werknemers door een systematiek in het
gareel moesten worden gezet en moesten werken en functioneren als machineonderdelen.
Kenmerken van Taylorism:
- Standaardisatie van werkprocessen en formalisatie van gedrag in regels en
procedures. Door herhaling van processen word je productiever
- Horizontale en verticale taakverdeling
- Prestatieloon als mensen meer loon krijgen gaan ze harder werken
Henri Fayol 1841-1925
1 op 1 met Taylor zijn ideeën, maar had toch 4 andere uitgangspunten:
- Eensgezind en teamgeest
- Initiatief en meedenken
- Rechtvaardige behandeling medewerker
- Beloning rechtvaardig en productie verhogend
, Luther Gulick 1892-1933
Luther hield zich bezig met de functies van de leidinggevende. Ledinggevende moet deze
taken uitvoeren om succesvol te worden.
PODSCoRB:
Planning
Organizing
Staffing
Directing
Coordinating
Reporting
Budgeting
Henry Ford 1863-1947
Voerde het tayloristische systeem uit en vond de lopende band uit. Hierdoor:
Hogere productie door efficiency
Daardoor goedkoper product
Betere arbeidswaarden
Consumptie kon stijgen + loonstijging
Rijkdom + harder doorwerken
Luxeproducten beschikbaar voor iedereen
College 3
Hoofdstuk 1: kritiek op taylorisme/fordisme
Rationeel-bureaucratisch management, een kritiek
Tayloristische toestanden in lageloonlanden zorgen voor slechte werkomstandigheden.
Andere kritieken:
- Dehumaniserende werking op werknemers en weinig ruimte voor ‘de mens’
- Inflexibel/rigide
- Inefficiënt en stroperig
- Differentiatie en desintegratie
- Beperkte rationaliteit (doelrationaliteit)
- Beperkte moraliteit (waarderationaliteit)
Hoofdstuk 2: Humanistisch bestuur: het ideaal (Mayo, Follet, Bernard en McGregor)
Elton Mayo:
Hawthorne experimenten VS 1924-1933
Experiment waarin ze bepaalde medewerkers selecteerde en verdeelde in twee groepen om
in aparte kamers hun werk te doen. Meting wezen uit dat de productiviteit steeg met de
stijging en daling van het licht. Daarnaast had ook sociale aandacht voor medewerkers effect
op de productiviteit. Deze experimenten zijn de oplossing voor stakingen en sabotage.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosaliederksen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.