1
Social Research Methodology
Bachelor Sociologie
Universiteit van Amsterdam
, 2
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave....................................................................................................................... 2
Bryman’s Social Research Methods.......................................................................................2
Chapter 2 – Social research strategies...................................................................................3
Chapter 3 – Research Designs...............................................................................................9
Chapter 6 – Ethics and politics in social research.................................................................16
Chapter 7 – The nature of quantitative research...................................................................23
Chapter 8 – Steekproef in kwantitatief interview...................................................................30
Chapter 9 – Structured interviewing......................................................................................35
Chapter 10 – Self-completion questionnaires.......................................................................42
Chapter 11 – Asking questions.............................................................................................46
Chapter 16 – The nature of qualitative research...................................................................50
Chapter 17 – Sampling in qualitative research.....................................................................57
Chapter 24 – Mixed methods research.................................................................................61
Statistical Methods for the Social Sciences – Agresti...........................................................66
Hoofdstuk 1 – Inleiding......................................................................................................... 66
Hoofdstuk 3 – Beschrijvende statistiek.................................................................................68
Articles.................................................................................................................................. 73
Bensaïd of Veenstra?........................................................................................................... 73
Lectures................................................................................................................................ 77
Lecture 1 – Methodology and Surveys.................................................................................77
Lecture 2 – Research designs and quality criteria................................................................78
Lecture 3 – Causality, theory and hypotheses......................................................................81
Lecture 4 – Concepts, operationalisation, validity and reliability in quantitative research.....83
Lecture 5 – Sampling and non-response..............................................................................86
Lecture 6 – Influences on the conduct of research...............................................................87
Lecture 7 – Face-to-face survey I.........................................................................................89
Lecture 8 – Face-to-face survey II........................................................................................93
Lecture 9 – Qualitative research I.........................................................................................96
Lecture 10 – Introduction to Statistics [Thijs Bol]..................................................................97
Lecture 11 – Qualitative research II....................................................................................100
Lecture 12 – Mixed methods and ethics.............................................................................102
Bryman’s Social Research Methods
, 3
Chapter 2 – Social research strategies
Theorie en onderzoek
Het verband tussen theorie en onderzoek is niet eenvoudig te omschrijven, en wel om twee
belangrijke redenen. Ten eerste is er de vraag over wat voor soort theorie we het hebben. Ten
tweede is er de vraag of we gegevens verzamelen om theorieën te toetsen (een deductieve
benadering) of om theorieën op te bouwen (een inductieve benadering).
Wat voor soort theorie?
De term "theorie" wordt op veel verschillende manieren gebruikt, maar de meest gebruikelijke
betekenis is die van verklaring voor bepaalde gebeurtenissen of patronen die zijn waargenomen
(vaak "waargenomen regelmatigheden" genoemd). In discussies over sociale theorie komt dit
type theorie echter meestal niet aan de orde, en wordt in plaats daarvan gefocust op theorieën
met een hoger abstractieniveau. Voorbeelden van dergelijke theorieën zijn het structureel
functionalisme, het symbolisch interactionisme, de kritische theorie, het poststructuralisme, de
structureringstheorie, enzovoort. Bij het indelen van de soorten theorie in deze twee categorieën
hebben wij een onderscheid gemaakt tussen wat Merton (1967) theorieën van de middenmoot
noemde, die een bepaald aspect van de sociale wereld trachten te begrijpen en te verklaren, en
grote theorieën, die op een abstracter niveau opereren.
Sociale wetenschappers staan soms sceptisch tegenover onderzoek dat geen duidelijke
verbanden heeft met theorie, en dergelijk onderzoek wordt vaak afgedaan als naïef empirisme.
Deductieve en inductieve theorie
Zoals we hebben opgemerkt, hanteren onderzoekers verschillende benaderingen voor het
gebruik van theorie. Zij kunnen de theorie gebruiken als basis voor hun onderzoek, wat bekend
staat als een deductieve benadering, of de theorie kan ontstaan na hun onderzoek, wat bekend
staat als een inductieve benadering.
Deductieve benadering
Bij deze benadering baseert de onderzoeker zich op wat bekend is over een bepaald domein en
op relevante theoretische ideeën om een hypothese (of hypothesen) af te leiden: een speculatie
die hij empirisch kan testen. In de hypothese zijn concepten ingebed die moeten worden vertaald
in onderzoekbare entiteiten (vaak variabelen genoemd).
De laatste stap in dit proces, de herziening van de theorie, is een beweging die in de
tegenovergestelde richting gaat van deductie - het gaat om inductie, waarbij de onderzoeker
nadenkt over de implicaties van zijn bevindingen voor de theorie die aan de hele exercitie ten
grondslag lag.
Inductieve benadering
Hier is theorie het resultaat van onderzoek en wordt gevormd door generaliseerbare
gevolgtrekkingen te maken uit waarnemingen. Net zoals deductie een element van inductie
inhoudt, zal het inductieve proces waarschijnlijk een zekere mate van deductie inhouden. Zodra
de onderzoeker enige theoretische reflectie op een reeks gegevens heeft uitgevoerd, kan het zijn
dat hij verdere gegevens wil verzamelen om vast te stellen onder welke voorwaarden een theorie
wel en niet opgaat. Dit wordt vaak een iteratieve strategie genoemd, waarbij heen en weer wordt
geschoven tussen gegevens en theorie.
, 4
Deductie en inductie samen beschouwen
Het is het beste om deductieve en inductieve strategieën als tendensen te beschouwen, eerder
dan als vaste onderscheidingen. Er is een derde benadering, abductief redeneren, die steeds
populairder is geworden omdat het een manier is om de beperkingen van zowel deductieve als
inductieve benaderingen aan te pakken. Abductie erkent dat de conclusies die uit een
waarneming voortvloeien aannemelijk zijn, maar niet volledig zeker. Het kan ook worden
beschouwd als een gevolgtrekking tot de beste verklaring.
Epistemologische overwegingen
Wij gaan nu over tot de beschouwing van de epistemologische kwesties die verband houden met
sociaal onderzoek, met andere woorden, de vraag wat in een discipline als aanvaardbare kennis
wordt (of zou moeten worden) beschouwd.
Positivisme
Positivisme is een epistemologisch standpunt dat pleit voor het gebruik van
natuurwetenschappelijke methoden om de sociale werkelijkheid en daarbuiten te bestuderen. De
term reikt verder dan dit principe, en verschillende auteurs beschrijven de elementen ervan op
verschillende manieren.
1. Alleen verschijnselen, en dus door de zintuigen bevestigde kennis, kunnen werkelijk als
kennis worden beschouwd (een beginsel dat bekend staat als fenomenalisme).
2. Het doel van theorie is het genereren van hypothesen die getest kunnen worden, zodat
zij verklaringen van wetten - patronen en regelmatigheden - kunnen beoordelen (het
principe van deductivisme).
3. Kennis wordt verkregen door het verzamelen van feiten die de basis vormen voor wetten
(het principe van inductivisme).
4. Wetenschap moet (en kan vermoedelijk) worden bedreven op een manier die
"waardevrij" is: met andere woorden, die objectief is.
5. Er is een duidelijk onderscheid tussen wetenschappelijke uitspraken en normatieve
uitspraken - oordelen over wat "goed" of "slecht" is - en een echte wetenschapper mag
alleen de eerste doen. Dit laatste principe wordt geïmpliceerd door het eerste, omdat we
de waarheid of het tegendeel van normatieve uitspraken niet kunnen vaststellen met
behulp van de zintuigen.
Het is een feit dat sommige schrijvers en tradities het idee afwijzen om de sociale werkelijkheid
te bestuderen met gebruikmaking van de beginselen van de natuurwetenschappen, maar het is
niet altijd duidelijk of zij kritiek hebben op de toepassing van een algemene
natuurwetenschappelijke benadering of op het positivisme in het bijzonder. Het realisme is
bijvoorbeeld een andere filosofische positie die een uiteenzetting geeft over de aard van de
wetenschappelijke praktijk.
Interpretativisme
Het interpretativisme is een epistemologie die contrasteert met het positivisme. Het is gebaseerd
op de opvatting dat er fundamentele verschillen zijn tussen de mens en de objecten van de
natuurwetenschappen.
Hermeneutiek en "Verstehen
Een van de belangrijkste invloeden op het interpretativisme is de hermeneutiek. Dit is een term
die afkomstig is uit de theologie en in de sociale wetenschappen wordt gebruikt om de theorie en
de methode in verband met de ervaring van het menselijk handelen aan te duiden. Op het meest
fundamentele niveau houdt de hermeneutiek zich bezig met interpretatie en begrip, en hoe
geschiedenis, cultuur en taal vorm geven aan die twee belangrijke aspecten van de menselijke
wereld (Mason en May 2019). In plaats van individuen te zien als passieve vaten die
onderworpen zijn aan krachtige, maar ongeziene, sociale krachten die op hen inwerken,
benadrukt de hermeneutiek de gesitueerde aard van menselijk begrip en interactie.
