100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting blok 4 Externaliserende stoornissen €8,93
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Maastricht University (UM)
  4.  
  5. Externaliserende stoornissen (PSY4755)

Samenvatting

Samenvatting blok 4 Externaliserende stoornissen

1 beoordeling
 7 keer verkocht

In deze samenvatting worden alle literaire bronnen van blok 4: externaliserende stoornissen, uitgebreid en overzichtelijk behandeld. Iedere taak is uitgewerkt met de belangrijkste informatie, waarboven bij iedere uitwerking de bron staat aangegeven. Zo is het gemakkelijk te controleren of je alle b...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 89  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 11 april 2023
  • 89
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (12)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (16)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: romeepalmen • 3 dagen geleden

Verkoper

avatar-seller
femkestudent

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Inhoud
Taak 1: Donny: “Ik vecht alleen voor mezelf”.........................................................................................2
Taak 2: Donny: “Ik vertrouw ze niet meer, ze zeggen dat ze helpen, maar ze naaien je en ook je thuis”
..............................................................................................................................................................23
Taak 3: “Papa was ook een boef”.........................................................................................................38
Links & Media taak 3........................................................................................................................47
Taak 4: “Mishandeling, misbruik en verwaarlozing”.............................................................................49
Taak 5: “zo zit dat bij mij thuis”............................................................................................................66
Taak 6: Wat verder ter tafel komt…. De DSM.. en… Multiproblem gezinnen.......................................78
Links & Media taak 6........................................................................................................................88




1

,Taak 1: Donny: “Ik vecht alleen voor mezelf”
Bron: Handboek klinische ontwikkelingspsychologie, hoofdstuk 11: agressieve en regelovertredende
gedragsproblemen – prins & Braet, 2014 – Orobio de Castro.

Agressie is gedrag dat bedoeld is om een ander te schaden en gedrag dat de ander ook
daadwerkelijk schaadt, waarbij de ander de schade wil vermijden.

Regelovertredend gedrag is alle gedrag dat in strijd is met de op dat moment voor de betreffende
persoon geldende regels, zowel formele als minder formele gedragscodes.

Delinquentie is regelovertredend gedrag, waarbij de wet overtreden wordt.

 In de context van gedragsproblemen verwijst het woord ‘stoornis’ naar een gedragspatroon
dat een naam heeft gekregen. Een gedragsstoornis is dus geen oorzaak voor gedrag, maar
een beschrijving van gedrag.

Ontwikkelingsverloop
Normale ontwikkeling
 Gemiddeld neemt agressief gedrag in de eerste twee levensjaren sterk toe.
 Piek van fysieke agressie tussen de 2 en 3 jaar.
 (Meestal) gevolgd door geleidelijke afname van de frequentie van agressief gedrag, waarbij
fysieke agressie sterk afneemt en deels wordt vervangen door verbale agressie en vervolgens
(met name bij meisjes) ook indirecte, relationele agressie.
 Met leeftijd lijkt vooral reactieve agressie af te nemen, proactieve agressie blijft even prevalent
 De grootste groep laat vanaf de geboorte tot volwassenheid zeer weinig agressie zien.

Onderzoek: een kleine groep (voornamelijk mannen) gevonden die al zeer jong het meest agressief is
en chronisch agressief blijft. Er is geen enkele studie, waarbij kinderen met weinig agressie beginnen
en pas in de basisschoolleeftijd agressief worden. Regelovertredend gedrag kent wel een toename
met de leeftijd in ontwikkelingstrajecten.

Loeber, et al. (1993) onderscheidt 3
verschillende ontwikkeltrajecten:
♦ Openlijk
♦ Heimelijk
♦ Autoriteit vermijdend
Voor ieder traject blijken mildere vormen van
antisociaalgedrag (uit het traject) vooraf te zijn
gegaan aan zwaardere vormen van
regelovertredend gedrag. → ernstig delinquent
gedrag treedt (haast) nooit ‘uit het niets’ op.
 De meeste kinderen vorderen niet naar
de ernstigere niveaus van de paden,
maar laten juist vermindering van
dergelijk gedrag zien. (slechtere
uitkomst bij meer risicofactoren).



Risicofactoren (leiden tot verhoogd risico in samenspel met andere factoren; risicofactoren worden
onterecht geïnterpreteerd als oorzaak, terwijl ze vaak slechts een marker zijn van de echte oorzaak).

Kindfactoren:
• Belangrijkste factor ontwikkelen antisociaal gedrag: probleemgedrag op jongere leeftijd.
• Reactieve agressie hangt samen met:
 Aandachtsproblemen en hyperactiviteit
 Een moeilijk temperament
 Lage intelligentie
 Afwijkingen in waarnemings- en interpretatiefase van sociale informatieverwerking.

2

, • Proactieve agressie hangt samen met:
 Ongevoelige stressresponssystemen
 Lage emotionaliteit (minder schuld, schaamte en empathie)
 Afwijkingen in oordelen over verwerpelijkheid van probleemgedrag.
• Ernstige en gewelddadige jeugddelinquentie hangt samen met:
 Een cumulatie van bovenstaande factoren
 Drugsgebruik en erfelijke verslavingsgevoeligheid.
 Geringe schoolmotivatie (vanaf de adolescentie)
→ Probleemgedrag-gen bestaat niet: waarschijnlijk is dit deels erfelijk bepaald door een combinatie
aan genen (e.g. intelligentie, aandacht, stressgevoeligheid, empathie), en dragen deze indirect bij aan
agressieve en regelovertredende gedragspatronen door grotere gevoeligheid voor de omgeving.

Gezinsfactoren:
Direct risico:
• Inconsistent hanteren van regels
• Fysiek en hard straffen
• Gebrek aan warmte, sensitiviteit en monitoring (bezigheden kind in de gaten houden).
• Het falen van versterken prosociaal gedrag
Indirect risico:
• Conflicten tussen ouders (in bijzijn van het kind)
• Echtscheiding (behalve als deze leidt tot minder conflicten)
• Laag inkomen, opleidingsniveau en SES.
• Psychosociale problemen van ouders
• Delinquentie van ouders
• Een beperkt sociaal netwerk rond het gezin.
• Reactieve agressie hangt samen met:
 Hardvochtige opvoeding.
• Proactieve agressie hangt samen met:
 Rolmodellen in het gezin die agressie gebruiken en goedkeuren als middel om doelen
te bereiken.
• Ernstige en gewelddadige jeugddelinquentie hangt samen met:
 Een cumulatie van bovenstaande factoren
 Met relatief belangrijk rol voor delinquentie van (een van de) ouders.

Leeftijdsgenoten factor:
• Afwijzing in de schoolklas, pesten.
• Relaties met problematisch gedragende leeftijdsgenoten.

Bredere sociale omgeving:
• Opgroeien in een arme of onveilige buurt; met hoge mobiliteit en anonimiteit
• Te kleine huisvesting
• Wapenbezit in het gezin
• Blootstelling aan geweld in de buurt.

Beschermende factoren:
• Bovengemiddelde intelligentie
• een makkelijk temperament
• stressbestendige of veerkrachtige persoonlijkheid.
• Zelfcontrole
• Een goede band met één of meer sensitief en warm opvoedende ouders of familieleden.
• Een steunend sociaal netwerk voor kind en gezin.

Oorzaken voor antisociaal: agressief en regelovertredend, gedrag:
► Biologische en fysiologische perspectieven: hierin wordt uitgegaan van een fysiologische en
wellicht genetische basis voor probleemgedrag. Sommige kinderen met gedragsproblemen:
1. lijken minder gevoelig voor straf of negatieve gevolgen van probleemgedrag.
2. lijken minder gevoelig voor beloning, meer behoefte aan spanning.
3. Reageren emotioneler op stress of frustratie, waar eerder op gereageerd wordt met agressie.
4. Hebben beperkte cognitieve capaciteiten (beperkte executieve functies), die hun waarneming
en sociale interactie beperken.

3

, 5. Blijken minder gevoelig voor de gevolgen van hun gedrag op anderen: CU-traits. → slechtere
prognose en geringe gevoeligheid voor behandeling.

► Leer theoretische perspectieven: probleemgedrag wordt aangeleerd door processen van
conditionering, observationeel leren of instructie.
1. Operante conditionering, d.m.v ‘dwingende interacties’ (coercion – Patterson et al., 1992):
In een dwingend interactiepatroon bekrachtigen ouder en kind bij elkaar reacties, die
probleemgedrag bevorderen. E.g. Door het problematisch reageren van het kind op regels of
verzoeken, reageert de ouder negatief. Hierop reageert het kind met meer probleemgedrag,
de ouder geeft toe en het probleemgedrag stopt. → beloning voor het probleemgedrag kind en
ouders worden bekrachtigd in het niet stellen van eisen en toegeven aan negatief gedrag.
→ Deze hele interactie is gericht op het afdwingen van gedrag bij elkaar, niet op het
aanleren van gewenst gedrag of vertonen van gedrag om de ander te plezieren.
Factoren, die van invloed zijn op dwingende interacties;
 Inconsistente reactie van de ouder op probleemgedrag
 Kindkenmerken als negatieve emotionaliteit en gevoeligheid voor bekrachtiging
 Inconsistentie en haalbaarheid van regel of eis.
2. Observationeel leren:
 Het aanleren van niet-agressief sociaal gedrag is een cruciaal leerproces om
gedragsproblemen te voorkomen.
 Invloed van leeftijdgenoten:
 Deviantietraining: deviant (met name proactief en regelovertredend) gedrag
wordt onderling bekrachtigd en gemodelleerd, terwijl aanpassing aan aosciale
conventies negatief wordt beoordeeld.

► Informatie verwerkingsperspectieven: mensen gedragen zich verschillend (in soortgelijke
situaties, doordat ze informatie verschillend opmerken en verwerken)
Door verschillende belevingen wordt eenzelfde situatie verschillend gewaardeerd, wat leidt naar
verschillen in doelen, verschillen in verkrijgen van emoties en verschillen in manieren van reageren.
1. Reactieve agressieve gedragsproblemen hangen vaak samen met:
 Selectieve aandacht voor bedreigende informatie, missen van sociale informatie.
 Interpretatie van andermans intenties als vijandig, boosheid, leedvermaak.
 Minder empathie
 Vaker sterkere emoties van boosheid bij sociale problemen
 Minder vaardigheid om te gaan met deze boosheid: emotieregulatie.
2. Proactieve agressieve gedragsproblemen hangen vaak samen met:
 Vaker doelen gericht op dominantie en wraak, minder gericht op positieve uitkomsten.
 Beperkter repertoire aan reactie-mogelijkheden bij sociale situaties (veel agressief)
 Verwachting van minder positieve uitkomsten bij niet-agressieve reacties.
 Beperkte vaardigheid in het uitvoeren van probleemoplossende reacties.
 Overschatting van andermans vertoning en goedkeuring van regelovertredend gedrag
 Overschreeuwen van eigen sociale competenties.

► Maatschappelijke perspectieven:
1. Algemene criminaliteitstheorie: iedereen is geneigd tot dergelijk gedrag, als het maar
voordeel oplevert. Sociale bindingen weerhouden de meeste mensen hier echter van.

Integratie van perspectieven in een
► Transactioneel model: alleen een combinatie van
bovenstaande perspectieven kan een goede verklaring
bieden, doordat verschillende systemen elkaar
voortdurend beïnvloeden.

Preventie en interventie
 Oudertrainingen, e.g. PCIT, PMTO.
 Sociale vaardigheidstraining, sociale
informatieverwerking en
emotieregulatietraining blijken effectief.
 Plaatsing van jeugdigen met probleemgedrag
bij sociaalvaardige kinderen.


4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,93. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€8,93  7x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd