Samenvatting van alle verplichte literatuur voor het mastervak Uitzonderlijk Geweld van het collegejaar .
Samenvatting is geschreven in het Nederlands.
Succes met leren!
Uitzonderlijk geweld: opsporing en
vervolging
Inhoud
College 1 Prevalentie en soorten uitzonderlijk geweld, trends
De daling van moord en doodslag in Nederland ..................................................................................... 2
Modernization, self-control and lethal violence ..................................................................................... 4
Long-term historical trends of homicide in Europe ................................................................................ 5
Geographic and temporal variation in cross-national homicide victimization rates .............................. 6
Homicide in Europe ................................................................................................................................. 8
Unravelling the homocide drop: disaggregating a 25-year homicide trend in the Nederlands ........... 10
College 2 Achtergronden en verklaringen van uitzonderlijk geweld
Evolutionary social psychology and family homicide ............................................................................ 11
Theory and explanation in contemporary European homicide research ............................................. 12
Explaining variation in homicide rates across Eastern and Western European cities .......................... 13
College 3 Specifieke dadergroepen: (vormen van) meervoudige moord en doodslag
Multiple homicide: understanding serial and mass murder ................................................................. 15
College 4 Specifieke dadergroepen: moord en doodslag binnen de familie, partnermoord en
kindermoord
Social structure and family homicides .................................................................................................. 18
Intimate partner homicide: a review of the male proprietariness and the self-defense theorie......... 20
De epidemiologie van kinderdoding in Nederland, 2009-2014 ............................................................ 24
A review of maternal and paternal filicide ............................................................................................ 26
Sexual homicide: a review of recent empirical evidence (2008-2015) ................................................. 27
Infanticide.............................................................................................................................................. 29
College 5 Uitzonderlijk geweld en mediaberichtgeving
What makes a homicide newsworthy? ................................................................................................. 30
Media salience and the framing of mass murder in schools................................................................. 31
College 6 Aanpak en bestraffing, preventie: opsporing, vervolging, berechting en preventie
An exploratory analysis of factors affecting homicide investigations................................................... 34
From murder to imprisonment: mapping the flow of homicide cases – a systematic review ............. 36
Ontwikkelingen in de lengte van gevangenisstraffen voor moord en doodslag................................... 39
Sentencing homicide offenders in The Netherlands ............................................................................. 40
Preventing homicide ............................................................................................................................. 43
,College 1 Prevalentie en soorten uitzonderlijk geweld, trends
De daling van moord en doodslag in Nederland
Liem, Van Wilsem, Smit & Nieuwbeerta, 2012
Abstract
Aantal moorden was in Nederland een poos stabiel en is laatste jaren aanzienlijk gedaald. Artikel gaat over
beschrijving van ontwikkeling in trends en karakteristieken van moord en doodslag in Nederland (1992-2009)
en inzicht in verklaringen voor de recente daling. Bevindingen suggereren dat een combinatie van
veranderingen in situationele omstandigheden, mate van sociale desorganisatie en mate van economische
deprivatie een mogelijke verklaringen geven voor de trends.
Inleiding
Daling van aantal slachtoffers van moord en doodslag is opmerkelijk, want het is een omkering van een
langetermijntrend stijging. Sinds midden jaren ’60 is er een constante stijging in moord en doodslag tot eind
jaren ’90.
Er is tegelijkertijd wel een stijging in geregistreerde geweldsdelicten. Dit kan worden verklaard door de
zogenoemde civilisatiehypothese: men wordt steeds minder tolerant ten opzichte van bepaalde gedragingen
en zal daarom sneller worden bestempeld als geweldsdelict. Deze hypothese wordt ondersteund door
slachtofferstudies die een stabiele ontwikkeling zien van geweldsdelicten en geen toename, zoals politiecijfers
suggereren.
Daling van levensdelicten in Nederland vertoont een overeenkomst met trends in andere Europese landen en
de VS.
Verklaringen voor variaties in moord en doodslag
Overzicht van mogelijke oorzaken van de ontwikkeling in moord een doodslag.
• Situationele omstandigheden
Routineactiviteitentheorie: Ontwikkelingen in een samenleving zorgen voor veranderingen in
routineactiviteiten en gelegenheidsstructuren > verandering in kans op slachtofferschap.
Op gebied van fataal geweld kan theorie worden vertaald naar omvang van populatie potentiële
moordenaars, deze kan worden beïnvloed door justitiële interventies, zowel door het zogenoemde
incapacitatie-effect als het deterrence-effect.
Uit onderzoek bleek dat daling van criminaliteit in Nederland onder andere toe te schrijven was aan
gerichter optreden politie en langer opsluiten van veelplegers. Dit verband werd in buitenlands
onderzoek niet gevonden. Verder kan aantal potentiële moordenaars worden beïnvloed door
problematisch alcohol- en drugsgebruik. Afname van levensdelicten in de VS verliep simultaan aan
afname van gebruik van crack.
• Sociale desorganisatie
Sociale desorganisatietheorie: relatie tussen mate van sociale veranderingen, sociale cohesie en
criminaliteit in een samenleving. Sociale risicofactoren (zoals heterogeniteit in samenleving)
beïnvloedt de mate van sociale integratie en sociale controle. (Gewelds)criminaliteit is een gevolg van
zwakke sociale controle. In sociaal gedesorganiseerde gebieden is er meer criminaliteit. De meest
consistente voorspeller van ontwikkeling in omvang van levensdelicten is gezinsontbinding (meestal
geoperationaliseerd in echtscheidingspercentages).
• Economische deprivatie
Straintheorie: economische spanningen kan leiden tot frustratie en agressie, die kan uitmonden in
gewelddadig gedrag. Mate van economische welvaart heeft invloed op aantal levensdelicten
(veelgebruikte indicator is omvang van werkloosheid). Onderzoeksresultaten hierover zijn niet
consistent.
Methode en onderzoekspopulatie
Er is gebruik gemaakt van de Moord en Doodslag Monitor, waarin gegevens zijn opgenomen van alle misdrijven
die vallen onder moord dan wel doodslag.
, Resultaten
Beschrijving van trends in moord en doodslag
Er is een daling zichtbaar, maar er is geen sprake van specifieke afname in bepaald type moorden.
Mogelijke verklaringen voor daling
• Situationele omstandigheden
Indicatoren voor situationele omstandigheden omvatten de beleidsvoering en justitiële
interventies en problematisch alcohol- en drugsgebruik. In de onderzochte periode steeg het
ophelderingspercentage van onder de 50% naar bijna 60%. Oplossingspercentage blijkt een
negatieve invloed te hebben op aandeel levensdelicten: hoe hoger het oplossingspercentage,
hoe lager het aandeel levensdelicten het jaar hierop volgend.
Veranderingen in problematisch alcohol- en drugsgebruik (zijn beide gedaald in onderzochte
periode) hebben geen significant effect op daling in aandeel levensdelicten.
• Sociale desorganisatie
Indicator voor sociale desorganisatie is aandeel echtscheidingen. Aandeel echtscheidingen is
gestegen afgelopen jaren. Bevindingen ondersteunen niet de verwachtingen: effect van
echtscheidingspercentage in bepaald jaar lijkt geen significante indicator voor aandeel
levensdelicten in daaropvolgende jaar.
• Economische deprivatie
Werkeloosheidspercentage vertoonde een algehele daling van 5,3 naar 2,5%. Werkeloosheid
heeft op twee manieren invloed op verandering in moord en doodslag. Ten eerste blijkt dat
naarmate het niveau van werkloosheid hoger is de toename in moord en doodslag in het jaar
daarop groter is. Ten tweede blijkt dat de toename in moord en doodslag ook groter is
naarmate de stijging in werkeloosheid sterker is. Het werkeloosheidspercentage heeft zowel
op statische als dynamische wijze invloed op verandering in moord en doodslag.
Discussie
Een tweetal van onderzochte indicatoren biedt mogelijke verklaring voor recente daling: het
oplossingspercentage van geweldsmisdrijven en mate van werkloosheid. In tegenstelling tot andere
studies wordt geen invloed gezien van problematisch alcohol- en drugsgebruik op omvang en
verandering in aandeel levensdelicten. Ook echtscheidingspercentages hadden geen significant effect
op aandeel levensdelicten. Resultaten boden voorzichtige steun voor economische-
deprivatieperspectief: niveau van werkloosheid en stijging in werkloosheid bleken een significante
voorspeller voor verandering in moord- en doodslagcijfer. Resultaten lieten zien dat er geen
systematische afname was van roofmoorden (die sterk economisch gemotiveerd lijken te zijn).
Economische deprivatie moet dus worden gezien als leidend tot frustratie en agressie, uitmondend
in levensdelict dat niet direct gerelateerd hoeft te zijn aan economische winst.
Resultaten kunnen ook worden gezien als voortzetting van trend in geweldscriminaliteit die zich al
500 jaar voortzet. De civilisatietheorie stelt dat naarmate westerse samenlevingen steeds
geciviliseerder worden, er van burgers een steeds grotere mate van zelfcontrole wordt verlangd.
Langdurige daling van criminaliteit loopt zo min of meer gelijk met voortschrijdende beschaving van
samenlevingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eline18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
